"मी आधीच म्हणत होते वृंदा तुला अनाथ आहे तो !
त्याचं कूळ कुठलं? रक्त कसलं ? नाही माहीत आपल्याला.तू स्वतःची मर्जी चालविली आणि आज त्यानेच तुला बेवारस केलं.",असं म्हणत वृंदाच्या आईने उकळत्या आमटीच्या पातेल्यावर झाकण आपटलं.दातमिठ्या खात तीने मेघश्यामच्या नावाने मुठी आवळल्या.
वृंदा डायनिंग टेबलवर ओंजळीत चेहरा लपवून बसली होती.एक दीर्घ श्वास घेऊन तीने चेहरा वर काढला;त्याच ओंजळीने अश्रू व घाम ग्लानीने चोळून चोळून पुसून काढला.जणू जे काही घडलं तीच्या आयुष्यात; ते ती मिटवू पहात होती.आईच्या मघाशीच्या बोलण्यावर ती विचार करू लागली. तिचे विचार पटण्यासारखेही नव्हते आणि झटकण्यासारखेही नव्हते.एकमेकांना एवढे समजून घेणारे नाते अवघ्या एका वर्षांत कमकुवत पडले होते.
ती उठून तिच्या खोलीत गेली. निराशेने खोलीचा दरवाजा आतून लावून घेतला.कितीतरी प्रश्न घेऊन ती त्या कातरवेळी खिडकीतून संधीप्रकाश बघायला लागली.हळूहळू रात्रीकडे कलणारी सोनेरी संध्या सावळीहोत होती तसा तुळशीपाशी आईने लावलेली दिव्याची ज्योती प्रखर होत होती.
आईचे मघापासूनचे बोलणे आता खरे वाटू लागले होते तिला.
आईचे मघापासूनचे बोलणे आता खरे वाटू लागले होते तिला.
मेघश्याम तिच्या ऑफिसच्या शेजारच्या कंपनीचा मालक आणि यशस्वी उद्योगपती होता. गणेशोत्सवाचं आमंत्रण द्यायला तीला तिच्या ऑफिसतर्फे जायचे होते.एवढ्या मोठया व्यक्तीला भेटायला पाठवले म्हणून खरं तर ती अवघडत होती. रिकाम्या हाती का जावं म्हणून एक तुळशीचं सुंदर रोपटं ,एका सुंदरश्या इवल्याश्या कुंडीत नेलं होतं तिने.
तिच्या बरोबरीच्या लोकांनी चिडवले तिला.
"हे का भेट म्हणून देत आहेस तेही एका उद्योगपतीला !" ,
तरीही वृंदाला माहीत होतं ती काय करत आहे.
जी वनस्पती सकारात्मक प्रभाव घरी टाकू शकते. ती ऑफिसच्या आवारात का नाही टाकू शकणार.
तिचे सत्व तीचे तत्व जागेवर बांधील नाहीये.
ती सर्वव्यापी आहे. शिवाय तिच्याच नावाचा अर्थही होता ना त्यात.भविष्यात तिलाही त्या तुळशीच्या रोपट्यासारखेच रुजायचे होते मेघश्याम म्हणजे शेजारच्या ऑफिसच्या मालकांच्या मनातून थेट त्याच्या घरांत.
तिच्या बरोबरीच्या लोकांनी चिडवले तिला.
"हे का भेट म्हणून देत आहेस तेही एका उद्योगपतीला !" ,
तरीही वृंदाला माहीत होतं ती काय करत आहे.
जी वनस्पती सकारात्मक प्रभाव घरी टाकू शकते. ती ऑफिसच्या आवारात का नाही टाकू शकणार.
तिचे सत्व तीचे तत्व जागेवर बांधील नाहीये.
ती सर्वव्यापी आहे. शिवाय तिच्याच नावाचा अर्थही होता ना त्यात.भविष्यात तिलाही त्या तुळशीच्या रोपट्यासारखेच रुजायचे होते मेघश्याम म्हणजे शेजारच्या ऑफिसच्या मालकांच्या मनातून थेट त्याच्या घरांत.
" या ना मिस वृंदा ",आतुन एक कोमल हळवा लाघवी आवाज ऐकू आला तशी ती केबीन मध्ये पुढे सरसावली.
समोरच्या खुर्चीवर बघून स्तब्ध झाली.खूप मोठा फाईल्सचा ढीग त्यावर बघून अवाकच झाली.इकडे तिकडे शोधून तीने; त्यांना शोधण्यासाठी पुढे पावले टाकलीच तशी ती पुन्हा अडखळली.
" तुम्ही दिसत नाही आहात. मिस्टर...?. सॉरी...सर."
समोरच्या खुर्चीवर बघून स्तब्ध झाली.खूप मोठा फाईल्सचा ढीग त्यावर बघून अवाकच झाली.इकडे तिकडे शोधून तीने; त्यांना शोधण्यासाठी पुढे पावले टाकलीच तशी ती पुन्हा अडखळली.
" तुम्ही दिसत नाही आहात. मिस्टर...?. सॉरी...सर."
"मी मिस्टर घनश्याम देसाई.", असं वृंदाच्या कानात तो आवाज पडला आणि तिने झटकन मान वळवली.एका उंच कपाटाच्या मागे कसल्यातरी तिजोरीच्या सेटिंग्स करत, मेघश्यामने चेहरा बाहेर काढला.
त्या गर्द शामल तपकिरी डोळ्यांत बासुरीची धून वाजावी तसे त्याचे हसू फक्त नी फक्त आत्मियता सांडत होते.त्याच्या मधाळ खळीने तर वेड लागायची वेळ आली होती तिच्यावर.त्यावेळी ती मेघश्यामच्या साधेपणावर जी भाळली ती आजवर त्याची ओढ संपवू शकली नव्हती.
अनाथ असूनही लग्न केलं होतं तीने मेघश्यामशी.
त्याचे विचार तिला खुप आवडत.कंपनीतील लोकांशी कुटुंबातीलच समजून काम करण्याची जी पद्धत होती त्याची ती खूप भावली होती तिला.
ओळख होत गेली तसे त्याचे दुखरे अनाथपणही सावरू लागली होती ती.कधी त्याची आई होऊन;त्याची बायको होऊन तर कधी कधी पित्यासारखी शिस्तबद्धही होत होती ती त्याच्यासाठी.
त्याचे विचार तिला खुप आवडत.कंपनीतील लोकांशी कुटुंबातीलच समजून काम करण्याची जी पद्धत होती त्याची ती खूप भावली होती तिला.
ओळख होत गेली तसे त्याचे दुखरे अनाथपणही सावरू लागली होती ती.कधी त्याची आई होऊन;त्याची बायको होऊन तर कधी कधी पित्यासारखी शिस्तबद्धही होत होती ती त्याच्यासाठी.
त्याला लवकरात लवकर पिता व्हायचं होतं.
स्वतःचं कुटुंब , स्वतःचं अपत्य अनुभवायचं होतं.
म्हणून तिनेही त्याच्या ह्या इच्छेला कधी आडकाठी दाखविली नाही.लग्नानंतर ती त्या क्षणांची आतुरतेने वाट पहात होती ज्यावेळी ती त्याला तो बाप होण्याची आनंदाची बातमी सांगू शकेल.त्यासाठी कित्तीतरी स्वप्ने रंगविली होती तिने.
स्वतःचं कुटुंब , स्वतःचं अपत्य अनुभवायचं होतं.
म्हणून तिनेही त्याच्या ह्या इच्छेला कधी आडकाठी दाखविली नाही.लग्नानंतर ती त्या क्षणांची आतुरतेने वाट पहात होती ज्यावेळी ती त्याला तो बाप होण्याची आनंदाची बातमी सांगू शकेल.त्यासाठी कित्तीतरी स्वप्ने रंगविली होती तिने.
पण नियतीचे फासे उलटेच पडले होते.
त्यांच्या सहजीवनात तो क्षण आलाच ज्यावेळी वृंदा आई होणार होती आणि मेघश्याम बाप.
त्यांच्या सहजीवनात तो क्षण आलाच ज्यावेळी वृंदा आई होणार होती आणि मेघश्याम बाप.
पण ! ...
हा आनंद तिला आणि तिच्या बाळालाच जणू अनाथ व्यथा सांगत होता.भरलेलं कुटुंब असूनही पोटच्या बाळासह ती ते अनाथपण जगत होती.नियतीने तिच्या गर्भात मेघश्यामच्या भूतकाळातील मूक अनाथ संवेदना बोलत्या केल्या होत्या.एक अनाथ गर्भ कधीतरी असाच आपल्या ओळखीसाठी झगडत असला पाहिजे.बहुधा तेच अनाथपण एक पिता म्हणून मेघश्याम स्वतःच्याच बाळावर लादत होता.
वृंदा तशीच खिडकीपाशी खंबीर नजरेने सर्व काही जुळवाजुळव करण्याचा प्रयत्न करत होती.
प्रसंग असला येतो
कधीतरी
उसवत जाते
अनाम धागे अंतरीचे
नसता प्रसंग तो
तर कधी
विरले असते
का
मजबूत धागे विश्वासाचे
अन्
उलगडले नसते
कधीच
गुंतलेले धागे प्रारब्धाचे
कधीतरी
उसवत जाते
अनाम धागे अंतरीचे
नसता प्रसंग तो
तर कधी
विरले असते
का
मजबूत धागे विश्वासाचे
अन्
उलगडले नसते
कधीच
गुंतलेले धागे प्रारब्धाचे
तसाच प्रसंग वृंदावर आलेला त्या दिवशी.
सततच्या बिझिनेस टूरवर असलेल्या मेघश्यामला वृंदा कायम सोबत असावी असे वाटे. ती त्याची ऑफिस आणि घरातलीही अर्धांगिनी झाली होती.
म्हणूनच अश्याच एका टूरवर ती दोघे गेलेले असताना ; मेघश्याम आपल्या बिझिनेस मिटिंग मध्ये व्यस्त होता आणि वृंदा एकटीच कंटाळली म्हणून सभोवतालच्या रम्य परिसरात एक छोटी भटकंती करू म्हणून बाहेर पडलेली.
सततच्या बिझिनेस टूरवर असलेल्या मेघश्यामला वृंदा कायम सोबत असावी असे वाटे. ती त्याची ऑफिस आणि घरातलीही अर्धांगिनी झाली होती.
म्हणूनच अश्याच एका टूरवर ती दोघे गेलेले असताना ; मेघश्याम आपल्या बिझिनेस मिटिंग मध्ये व्यस्त होता आणि वृंदा एकटीच कंटाळली म्हणून सभोवतालच्या रम्य परिसरात एक छोटी भटकंती करू म्हणून बाहेर पडलेली.
कुठल्याही स्त्रीच्या आयुष्यात कधीच असा प्रसंग येऊ नये तसा वृंदावर आला.एका माथेफिरूची वासनाधीन नजर तिच्या आरसपाणी सौन्दर्यावर पडली. त्या माथेफिरूने डाव साधून तिच्यावर वार करत तिचा बलात्कार करण्याचा प्रयत्न केला होता.सुदैवाने एका राहिवाश्याच्या जलद हालचालीमुळे पोलीसांनी येऊन तिला सुखरूप त्या नराधमापासून सोडवले होते.
पण! पण !...
त्यानंतर प्रारब्ध टपून बसले होते आपला डाव साधायला. त्याने वृंदा नी मेघश्याम ह्या दोघांमधल्या असलेल्या विश्वासाच्या भागीदारीचे फासे उलटवण्यास सुरुवात केली होती.
वृंदाला ती गरोदर असल्याची चाहूल लागली.
त्या गोड बातमीने ती सुखावली पण मेघश्यामला काही आनंद झाला नाही.वृंदावर बलात्काराचा प्रयत्न केला गेला होता त्यातून ती वेळीच बचावली गेली होती आणि तशीच तिची मेडिकल तपासणीही सांगत होती.हे सत्य माहीत असूनही त्याला ह्या सगळ्याची सावली पडलेलं ते बाळ नको होतं.
इकडे वृंदा मात्र साहजिकच ठाम होती की ते बाळ मेघश्यामचेच आहे म्हणून.
त्या गोड बातमीने ती सुखावली पण मेघश्यामला काही आनंद झाला नाही.वृंदावर बलात्काराचा प्रयत्न केला गेला होता त्यातून ती वेळीच बचावली गेली होती आणि तशीच तिची मेडिकल तपासणीही सांगत होती.हे सत्य माहीत असूनही त्याला ह्या सगळ्याची सावली पडलेलं ते बाळ नको होतं.
इकडे वृंदा मात्र साहजिकच ठाम होती की ते बाळ मेघश्यामचेच आहे म्हणून.
"वृंदा , मला समजून घे.माझा तुझ्यावर विश्वास आहे गं पण कुठेतरी माझं मन मलाच स्वीकारत नाही.तर ह्या बाळाला स्वीकारायला त्रास नाही होणार का मला.अनाथ होतो मी. कसा झालो असेल,कुणाचा असेल नक्की? खूप प्रश्न येतात मनात.तुझी चाचणी करून तपासून आपलं असेल तर ठेवावं आणि नसेल तर तुला आणि तुझ्या बाळासोबत मुक्त करावं इतका क्रूरही नाही गं मी.आयुष्य काढलं ह्या अनाथपणाच्या संभ्रमात आता हा संभ्रमच नको वाटतोय मला.ह्या पेचात न अडकण्यासाठी माझी विनंती आहे तुला की ह्यावेळी तू हे बाळ.नको!नको!आणि तु हे करू शकतेस. आता कोर्टाने बलात्काराच्या बाबतीत आईला हक्क दिले आहेत.
तू त्याचा विचार कर आणि त्यानूसार निर्णय घे", म्हणत मेघश्यामने तिच्यापुढे हात जोडत अक्षरशः तो रडू लागला.
तू त्याचा विचार कर आणि त्यानूसार निर्णय घे", म्हणत मेघश्यामने तिच्यापुढे हात जोडत अक्षरशः तो रडू लागला.
एका अत्याचाराने दुसऱ्या अत्याचाराच्या वेदनेची खपली उघडली गेली होती.त्यादिवशी बलात्कार होत असतानाची अवस्था आज पुन्हा वृंदा भोगत होती. त्या दिवशीही ती दगड झाली होती.आणि आजही दगड झाली होती.त्यावेळी बलात्कार एका बाईचा होत होता आज बलात्कार एका आईचा होत होता .मौनातलं वातावरण अजून अजून दारुण होत होतं.
वृंदाला सगळं काही समजत होतं , मेघश्यामच्या व्यथाही समजत होत्या पण आता ती फक्त बाई नव्हती तर ती एक आई झाली होती. एका निष्पाप जीवाशी ती नाळेने जोडली गेली होती.तिचे श्वास आता वाटले गेले होते.
"मेघ , मला समजतात तुझ्या व्यथा पण म्हणून मी
माझं आईपण कधीच डावलणार नाही.खरं तर बलात्काराचा ह्या बाळाशी खरंच काही संबंध नाही हे ठामपणे सांगू शकते मी.पण केवळ तुझ्या मनातली भीती पोसली जावी म्हणून मी ही डीएनए चाचणी कधीच करणार नाही.कारण जरी माझ्यावर बलात्काराच्या नंतर अशी वेळ आली असती तरीही माझ्या पोटचं बाळ मी कधीच पाडलं नसतं. मग त्याचा बाप माझा पती असो किंवा अजून कुणीही नराधम.खरं तर माझ्यावर काय समस्त स्त्रीजातीवर हा अन्याय केल्यासारखाच आहे.आणि कायद्याने जसा मला बलात्कारातुन राहिलेला गर्भ वेळीच पाडण्याचा हक्क दिलाय तसाच हक्क बाळ हवे असल्यास वाढविण्याचाही दिला आहे. पण तरीही तुमचं धगधगीत अनाथपण समजून घेऊन मी तुम्हाला आता ह्या क्षणी माझ्या आणि बाळाच्या नात्यातून मुक्त करतेय.",
असं म्हणत ती दुपारीच निघून आली होती तिच्या आईकडे.
माझं आईपण कधीच डावलणार नाही.खरं तर बलात्काराचा ह्या बाळाशी खरंच काही संबंध नाही हे ठामपणे सांगू शकते मी.पण केवळ तुझ्या मनातली भीती पोसली जावी म्हणून मी ही डीएनए चाचणी कधीच करणार नाही.कारण जरी माझ्यावर बलात्काराच्या नंतर अशी वेळ आली असती तरीही माझ्या पोटचं बाळ मी कधीच पाडलं नसतं. मग त्याचा बाप माझा पती असो किंवा अजून कुणीही नराधम.खरं तर माझ्यावर काय समस्त स्त्रीजातीवर हा अन्याय केल्यासारखाच आहे.आणि कायद्याने जसा मला बलात्कारातुन राहिलेला गर्भ वेळीच पाडण्याचा हक्क दिलाय तसाच हक्क बाळ हवे असल्यास वाढविण्याचाही दिला आहे. पण तरीही तुमचं धगधगीत अनाथपण समजून घेऊन मी तुम्हाला आता ह्या क्षणी माझ्या आणि बाळाच्या नात्यातून मुक्त करतेय.",
असं म्हणत ती दुपारीच निघून आली होती तिच्या आईकडे.
इकडे मेघश्यामला काही सुचत नव्हतं. बाळासाठी नाते तोडणे ही बाब वृंदाची त्याला खटकत होती.
पण वृंदाशिवाय जगणं निव्वळ अशक्य वाटत होतं.
आज पुन्हा तो पोरका झाला होता.कुटुंब माहीत नव्हतं त्याला. वृंदाने त्याला कुटुंब दिलं.
पण वृंदाशिवाय जगणं निव्वळ अशक्य वाटत होतं.
आज पुन्हा तो पोरका झाला होता.कुटुंब माहीत नव्हतं त्याला. वृंदाने त्याला कुटुंब दिलं.
उद्विग्न अवस्थेत तो खिडकीपाशी येऊन पोचला.
बाहेर सायंकाळच्या छटा गडद झाल्या होत्या.
तो वृंदाने लावलेल्या तुळशीपाशी येऊन थांबला.
आज तिथे कुणीही दिवा लावला नव्हता. तरीही तुळशी मंद डोलत होती.तिचा तो औषधी सुवास हळुवारपणे त्याला स्पर्शून गेला.त्याचं सात्विक मन बोलू लागलं,
"वृंदा , हो ही देखील वृंदाच ना. वृंदानेच आणलेलं ह्या वृंदाला एका इवल्याश्या कुंडीत.इकडे आली नी अजून बहरली. पुन्हा नव्या कुंडीत नव्याने रुजली अजून वाढली.ज्या वेळी पहिल्यांदा वृंदा भेटली होती त्यावेळी म्हणाली होती की हे तुमच्या ऑफिसमध्ये जरूर ठेवा. तुम्हाला बळ मिळेल. लग्नानंतर हक्काने तीच वृंदा ऑफिसमधून आणून घरात लावली .आज तीच वृंदा घर सोडून निघून गेली कारण मी ह्या घरात तिचा अधिकारच काढून घेतला. अगदी जसं एखाद्या कुंडीतील रोप नको असल्यास उपटून टाकावं तसं. स्त्रीची गर्भपिशवी पण त्याच तुळशीचं प्रतीकच.घर वाढवणारी , बळ देणारी , जन्म देणारी.आणि त्याचा परिणाम म्हणजे होणारे बाळ.आपल्याला हवं तेंव्हा आपण नको म्हणू शकतो पण ती कशी नाही म्हणणार. तो तिचा धर्मच नाही.आपली वृंदा आपल्याकडे आली होती.आपला संसार वाढवण्यासाठी , आपल्याला समृद्ध करायला.तिला तिच्या स्त्रीधर्माशी प्रामाणिक राहू द्यायला हवं.तिला तिच्या मातृत्वाचा संपूर्ण अधिकार हवा.किंबहुना आपण तो तिच्या गौरवासाठी साजराही करायला हवा.ते काही नाही. एवढया वेदनादायक आघातातूनसावरत आपला संसार सावरण्यासाठी वृंदा सर्व विसरून पुन्हा रुजत होती , बहरत होती आणि आपण हा अन्याय करतोय ,किती अमानुष वागणूक आहे ही!
मला मान्य आहे वृंदा तुझं अस्तित्व , तुझं स्त्रीत्व ,
तुझं मातृत्व आणि माझं पुरुषत्व.मी आजवर अनाथ होतो कारण अनाथ असणं ही केवळ भावना आहे सत्य नाही.सत्य आहे आपलं पुरुषत्व ,आपलं अस्तित्व.जसं वृंदाने सिद्ध केलंय,आपल्या बाळासाठी रुजायचं तिचं अस्तित्व.आपल्याला तिच्या हक्काचा आधार व्हायला हवं.हेच आपलं अस्तित्व.आधार देण्याचं , अनाथ न करता सनाथ करण्याचं.कदाचित हेच अस्तित्व आपल्या जन्माच्या वेळी कुणीतरी विसरलं असेल.
पण आता...
मला माझं बाळ आहे , माझी बायको आहे , माझं घर आहे."
बाहेर सायंकाळच्या छटा गडद झाल्या होत्या.
तो वृंदाने लावलेल्या तुळशीपाशी येऊन थांबला.
आज तिथे कुणीही दिवा लावला नव्हता. तरीही तुळशी मंद डोलत होती.तिचा तो औषधी सुवास हळुवारपणे त्याला स्पर्शून गेला.त्याचं सात्विक मन बोलू लागलं,
"वृंदा , हो ही देखील वृंदाच ना. वृंदानेच आणलेलं ह्या वृंदाला एका इवल्याश्या कुंडीत.इकडे आली नी अजून बहरली. पुन्हा नव्या कुंडीत नव्याने रुजली अजून वाढली.ज्या वेळी पहिल्यांदा वृंदा भेटली होती त्यावेळी म्हणाली होती की हे तुमच्या ऑफिसमध्ये जरूर ठेवा. तुम्हाला बळ मिळेल. लग्नानंतर हक्काने तीच वृंदा ऑफिसमधून आणून घरात लावली .आज तीच वृंदा घर सोडून निघून गेली कारण मी ह्या घरात तिचा अधिकारच काढून घेतला. अगदी जसं एखाद्या कुंडीतील रोप नको असल्यास उपटून टाकावं तसं. स्त्रीची गर्भपिशवी पण त्याच तुळशीचं प्रतीकच.घर वाढवणारी , बळ देणारी , जन्म देणारी.आणि त्याचा परिणाम म्हणजे होणारे बाळ.आपल्याला हवं तेंव्हा आपण नको म्हणू शकतो पण ती कशी नाही म्हणणार. तो तिचा धर्मच नाही.आपली वृंदा आपल्याकडे आली होती.आपला संसार वाढवण्यासाठी , आपल्याला समृद्ध करायला.तिला तिच्या स्त्रीधर्माशी प्रामाणिक राहू द्यायला हवं.तिला तिच्या मातृत्वाचा संपूर्ण अधिकार हवा.किंबहुना आपण तो तिच्या गौरवासाठी साजराही करायला हवा.ते काही नाही. एवढया वेदनादायक आघातातूनसावरत आपला संसार सावरण्यासाठी वृंदा सर्व विसरून पुन्हा रुजत होती , बहरत होती आणि आपण हा अन्याय करतोय ,किती अमानुष वागणूक आहे ही!
मला मान्य आहे वृंदा तुझं अस्तित्व , तुझं स्त्रीत्व ,
तुझं मातृत्व आणि माझं पुरुषत्व.मी आजवर अनाथ होतो कारण अनाथ असणं ही केवळ भावना आहे सत्य नाही.सत्य आहे आपलं पुरुषत्व ,आपलं अस्तित्व.जसं वृंदाने सिद्ध केलंय,आपल्या बाळासाठी रुजायचं तिचं अस्तित्व.आपल्याला तिच्या हक्काचा आधार व्हायला हवं.हेच आपलं अस्तित्व.आधार देण्याचं , अनाथ न करता सनाथ करण्याचं.कदाचित हेच अस्तित्व आपल्या जन्माच्या वेळी कुणीतरी विसरलं असेल.
पण आता...
मला माझं बाळ आहे , माझी बायको आहे , माझं घर आहे."
घरातल्या औषधी तुळशीने मेघश्यामची विचारधारा रोगमुक्त झाली होती.त्यानं तुळशीसमोर हाथ जोडले.आणि तिच्यापाशी दिवा लावण्यास तो पुढे सरसावला.
घरात एक भयाण काळोख दाटला होता. जणू वृंदा नसल्यामुळे त्या घराचा प्राणच हरपला होता.त्याच अंधारात दिव्यात तेल घालून वात पेटवण्यासाठी मेघश्याम चाचपडत होता.त्याच्या हालचाली बेताल झाल्या होत्या.दुःखावेगाने काही सुचत नव्हते त्याला. कसंबसं दिव्याची ज्योत उजळवली आणि समोर त्या दिव्याच्या मंद हळूहळू उजळत जाणाऱ्या ज्योतीसोबत त्याला त्याची वृंदा दिसू लागली.
ती घरात कधी आली मेघश्यामला कळलंही नव्हतं.
ती घरात कधी आली मेघश्यामला कळलंही नव्हतं.
अश्रूंचे अविरत ओघळ असलेला चेहरा.
निश्चल अशी रडून रडून लाल झालेली स्वाभिमानी नजर.आपला ध्यास कधी सुटू नये म्हणून करकचून वाळलेल्या मुठी. आणि ओठादाताखाली दाबलेला वेदनांचा , सवालांचा सच्चा आक्रोश.
निश्चल अशी रडून रडून लाल झालेली स्वाभिमानी नजर.आपला ध्यास कधी सुटू नये म्हणून करकचून वाळलेल्या मुठी. आणि ओठादाताखाली दाबलेला वेदनांचा , सवालांचा सच्चा आक्रोश.
वृंदाला समोर बघताच मेघश्यामने तिला आवेगाने मिठीत घेतलं. तिच्याभोवती त्याच्या बाहुंचा घट्ट विळखा बसला होता .पण तरीही ती त्याला यत्किंचितही प्रतिसाद देत नव्हती. एक निश्चल मूर्ती म्हणून स्तब्ध उभी होती तशीच.
"वृंदा , मला माफ कर पण हे घर पोरकं करू नकोस.
खरंतर आजवर मी कधीच अनाथ नव्हतो ते माझं फक्त नी फक्त एक शल्य होतं.ह्या घरातून तू निघून गेलीस आणि पोरकेपण कळलं मला.तुझ्याशी लग्न झालं आणि तू मला शरीरधर्माने,मनधर्माने स्वीकारलं अगदी अगदी माझे पोरकेपणही तू मला कधी भासू दिले नाही.तुझ्या मनात माझ्या जन्माबद्दल कधीच प्रश्न आले नाही. त्याउलट माझ्या नावाच्या सौभाग्याने तू माझा संसार फुलवत राहिली.तुझ्या ह्याच शरीराने कैक रात्री रंगवून माझा भूतकाळ पुसून टाकला.आणि त्याच शरिराला ज्यावेळी यातना झाल्या त्यावेळी मला माझं दांभिक पुरुषत्व आठवलं. त्यातच लपलेलं होतं माझं अनाथपण.वृंदा, तू माझी आहेस म्हटल्यावर इतर सगळे प्रश्न तिथेच संपायला हवे होते.माझे घर टिकवण्याची माझीही जबाबदारी मी झटकून कशी चालेल?मला तू आणि आपलं बाळ दोघेही हवे आहात.काहीही किंतु परंतु माझ्या मनात कधीच येणार नाही. बाळाच्या बाबतीत म्हणशील तर एकच सत्य मी जाणतो की ते तू एकटीच जन्माला नाही घालत आहेस मी देखील त्याला जन्म देणार आहे त्याचा आधार होणार आहे.ते आपलं नाव लेवून नावारुपास येणार आहे.
उलट मला आज तुझ्यामुळे कळलं. कदाचित भूतकाळात कुणीतरी अशीच स्वाभिमानी वृंदा माझ्यासारख्या पोरक्या पुरुषत्वाने उपटून टाकली असेल.तरीही हिंमतीने त्या वृंदाने तिच्या परीने तिचा धर्म पाळला असेल.मी अनाथ कधीच नव्हतो.
वृंदा , आता तर नाहीच नाही."
खरंतर आजवर मी कधीच अनाथ नव्हतो ते माझं फक्त नी फक्त एक शल्य होतं.ह्या घरातून तू निघून गेलीस आणि पोरकेपण कळलं मला.तुझ्याशी लग्न झालं आणि तू मला शरीरधर्माने,मनधर्माने स्वीकारलं अगदी अगदी माझे पोरकेपणही तू मला कधी भासू दिले नाही.तुझ्या मनात माझ्या जन्माबद्दल कधीच प्रश्न आले नाही. त्याउलट माझ्या नावाच्या सौभाग्याने तू माझा संसार फुलवत राहिली.तुझ्या ह्याच शरीराने कैक रात्री रंगवून माझा भूतकाळ पुसून टाकला.आणि त्याच शरिराला ज्यावेळी यातना झाल्या त्यावेळी मला माझं दांभिक पुरुषत्व आठवलं. त्यातच लपलेलं होतं माझं अनाथपण.वृंदा, तू माझी आहेस म्हटल्यावर इतर सगळे प्रश्न तिथेच संपायला हवे होते.माझे घर टिकवण्याची माझीही जबाबदारी मी झटकून कशी चालेल?मला तू आणि आपलं बाळ दोघेही हवे आहात.काहीही किंतु परंतु माझ्या मनात कधीच येणार नाही. बाळाच्या बाबतीत म्हणशील तर एकच सत्य मी जाणतो की ते तू एकटीच जन्माला नाही घालत आहेस मी देखील त्याला जन्म देणार आहे त्याचा आधार होणार आहे.ते आपलं नाव लेवून नावारुपास येणार आहे.
उलट मला आज तुझ्यामुळे कळलं. कदाचित भूतकाळात कुणीतरी अशीच स्वाभिमानी वृंदा माझ्यासारख्या पोरक्या पुरुषत्वाने उपटून टाकली असेल.तरीही हिंमतीने त्या वृंदाने तिच्या परीने तिचा धर्म पाळला असेल.मी अनाथ कधीच नव्हतो.
वृंदा , आता तर नाहीच नाही."
वृंदाच्या नजरेत आशा पल्लवित झाली होती. तिचा चेहरा उजळला नी हुंदक्यासोबतचे अश्रू जणू श्रावणसरी होऊन बरसू लागल्या. घरातील अंधारात फक्त दिव्याचा प्रकाश होता आणि वृंदाघनश्याम.
बाहेरील तुळशीची मंद झुळकीने काहीशी हालचाल झाली असावी आणि त्याची सावली दोघा जीवांवर अलगद उमटून गेली.
कदाचित एक राहून गेलेलं आशिष वृंदामेघश्यामला तीचं चैतन्यातील कुठलं तरी रूप देऊ पहात होतं.
मेघश्यामच्या मनातील सलणारं अनाथपण आता कायमचं मिटलं होतं.प्रारब्धाचे धागे अलगद उलगडून संसाराची घट्ट वीण विणण्यास सुरुवात झाली होती.
बाहेरील तुळशीची मंद झुळकीने काहीशी हालचाल झाली असावी आणि त्याची सावली दोघा जीवांवर अलगद उमटून गेली.
कदाचित एक राहून गेलेलं आशिष वृंदामेघश्यामला तीचं चैतन्यातील कुठलं तरी रूप देऊ पहात होतं.
मेघश्यामच्या मनातील सलणारं अनाथपण आता कायमचं मिटलं होतं.प्रारब्धाचे धागे अलगद उलगडून संसाराची घट्ट वीण विणण्यास सुरुवात झाली होती.
ज्या ज्यावेळी स्त्रीवर अत्याचार होऊन ती एकटी पडते.तिचे अस्तित्व नाकारले जाते. तिचे निर्णय क्षुल्लक ठरवले जातात.तिच्या सौंदर्याचा आणि सृजनाचा केवळ वापर करून त्यांची विटंबना केली जाते. त्या त्यावेळी नेहमीच पोरके शल्य घेऊन पोरका समाज जन्माला येत असतो.नाही का ?
©® पूनम तावडे लोखंडे
©® पूनम तावडे लोखंडे
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा