"आज मी आईला भेटायला जाणार आहे..." – अनया आरशासमोर उभी राहून स्वतःशी बोलली... तिने चेहऱ्यावर हलकासा मेकअप केला, केसांची छान अशी हेअर स्टाईल करून ते मोकळे सोडले आणि आपल्या हातात एक छोटी बॅग घेऊन ती थोड्या आनंदातच घराच्या बाहेर पडली... ती एक फोटोजर्नलिस्ट होती... जगभर फिरलेली, कॅमेरामध्ये हजारो चेहऱ्यांचे भाव टिपले होते तिने... पण आज तिला जे टिपायचं होतं, ते एका चेहऱ्याविना पूर्ण होत नव्हतं.... त्याच्या शोधातच ती आज घरातून बाहेर पडली होती...
अनया एका वृद्धाश्रमात जवळ येऊन पोहोचली. दरवाज्यावर पाटी होती – “सांवली निवारा वृद्धाश्रम”... हळूहळू पायऱ्या चढून ती आत गेली....
"मी अनया देशमुख... मी एक फोटो जर्नलिस्ट आहे.... मी एक नवीन प्रोजेक्ट करत आहे , त्या फोटो प्रोजेक्टसाठी इकडे आले आहे ..... माझा प्रोजेक्टचा विषय आहे " आई..." असं सांगून तिने परवानगी घेतली आणि आतल्या बाजूला गेली...
ती तिकडून एका खोली जवळ आली आणि त्या खोलीच्या आत पाऊल टाकले... त्या खोलीमध्ये एका कोपऱ्यात एक वृद्ध स्त्री चादरीवर बसलेली होती... त्या वृद्ध स्त्रीच्या चेहऱ्यावर सुरकुत्या, डोळ्यात अजब शांतता होती आणि तिच्या हातात एक छोटीशी डायरी सारखी वही होती... क्या वहीच्या मुखपृष्ठाकडे पाहतच ती बसली होती...
अनयाने विचारलं, "तुमचं नाव?"
"सुनंदा... पण इथे सगळे मला 'आई' म्हणतात," त्या सौम्य हसून म्हणाल्या...
त्यांचं बोलणं ऐकून अनया अवाक झाली... “आई?”
"हो. कुणालाही काही लागलं, दुखलं, त्रास झाला – सगळ्यांना मीच सांभाळते... कोणाचं औषध लक्षात ठेवायचं, कोणाला रात्री झोप लागत नाही त्याच्या खांद्यावर हात ठेवायचा… या सगळ्यांत मी माझ्या हरवलेल्या लेकाला शोधते."
"तुमचा मुलगा कुठे आहे?" – अनयाचा प्रश्न आपोआपच निघाला...
सुनंदा थोडा वेळ गप्प राहिल्या... दुःखाची लहर त्यांच्या चेहऱ्यावर उमटली काही वेळ शांततेत घालवून मग म्हणाल्या,
"शहरात कुठेतरी... मोठा अधिकारी आहे... पण मला ठेवायला त्याच्याकडे वेळ नाही... घरात जागा नाही म्हणतो..."
"शहरात कुठेतरी... मोठा अधिकारी आहे... पण मला ठेवायला त्याच्याकडे वेळ नाही... घरात जागा नाही म्हणतो..."
अनया काही क्षण स्तब्ध राहिली... मग तिने तिचा कॅमेरा बाजूला ठेवला, डायरी उघडली...
"आई, तुमच्याकडे माझ्यासाठी काही आहे का?"तिच्या मनाचा हळवा कोपरा उघडला गेला...
"आई, तुमच्याकडे माझ्यासाठी काही आहे का?"तिच्या मनाचा हळवा कोपरा उघडला गेला...
सुनंदा हसून म्हणाली, "माझ्या डायरीत एक कविता आहे – ‘आई होणं’ वर... वाचते का?"
अनयाने लगेच होकारात मान हलवली...
सुनंदाने वाचायला सुरुवात केली –
"आई म्हणजे नव्याने उगवणारा दिवस,
आई म्हणजे पडद्यामागच्या नाटकाचं खरेपण...
ती दिसत जरी नसली तरी सर्वत्र असते,
जेव्हा पण संकट समोर येतं तिची गरज भासते...
"आई म्हणजे नव्याने उगवणारा दिवस,
आई म्हणजे पडद्यामागच्या नाटकाचं खरेपण...
ती दिसत जरी नसली तरी सर्वत्र असते,
जेव्हा पण संकट समोर येतं तिची गरज भासते...
हे शब्द ऐकत अनयाच्या डोळ्यांत पाणी आलं... ती लहान असतानाच तिचे आई वडील तिला सोडून देवा घरी गेले होते.... तिच्या आईच्या आठवणी या फक्त फोटोंमध्ये होत्या, पण मायेचा स्पर्श तिला आजपर्यंत कधी भेटला नव्हता... शब्द होते, पण आवाज नव्हता.... आणि आज... एक अनोळखी बाई तिच्या हृदयाला जणू उब देत होती.... तिचा प्रत्येक शब्द अनयाच्या मनाला जाऊन भिडत होता...
ती उठली आणि सुनंदाच्या शेजारी बसली... अनयाने हळूच तिचा हात हातात घेतला....
"आई... एक फोटो घेऊ का तुमचा?"
"आई... एक फोटो घेऊ का तुमचा?"
"फोटो? माझा काय उपयोग?" – सुनंदा च्या चेहऱ्यावर स्पर्शाने सोम्य स्मित पसरले...
"या चेहऱ्यात मला माझी हरवलेली आई सापडली आहे... माझ्या आयुष्यात आई नव्हती, पण तुमचे हे बोलणे ऐकून आज ‘आई’ शब्दाचा खरा अर्थ मला अनुभवता येते आहे... माझ्या नजरेत असलेले आईचे महत्व मला आज तुमच्याकडे पाहून समजत आहे...
सुनंदाच्या डोळ्यात चमक आली... चेहऱ्यावरचं साधेपण, सुरकुत्यांमधला अनुभव, आणि डोळ्यांतली दया – अनयाने तो फोटो लगेच आपल्या कॅमेरा मध्ये टिपला....
पण तो फक्त फोटो नव्हता.
तो आईपणाचा चेहरा होता – जो कोणाचाही असू शकतो, कोणासाठीही असू शकतो....
तो आईपणाचा चेहरा होता – जो कोणाचाही असू शकतो, कोणासाठीही असू शकतो....
" आई... " अनयाने मनाच्या खोल गाभाऱ्यात विचार करून एक मायेची साद घातली... तिच्या आवाजात असलेला ओलावा पाहून सुनंदा ने ही तिच्याकडे पाहिले....
" माझे घर , घराचा प्रत्येक कानाकोपरा आईच्या मायेच्या स्पर्शाची वाट पाहत आहे... त्या घरामध्ये जगण्यासाठी लागणाऱ्या सगळ्या वस्तू आहेत पण डोक्यावर मायेने हात ठेवणारा स्पर्श नाही... माझे जीवनातही सगळं काही आहे जे मी पैशाने विकत घेऊ शकते पण त्या घरात मी घरातून बाहेर पडल्यावर माझी वाट बघणारे असे मायाळू डोळे नाहीत... " बोलताना अनया चा स्वर हळवा झाला होता...
सुनंदा आज शांतपणे तिच्याकडे बघत राहिली जणू तिच्या शब्दांमध्ये भाव आणि तिच्या मनातल्या वेदना तिला न सांगताच समजल्या होत्या...
" आई हा शब्दच तिच्या मुलाशिवाय अपुरा असतो... मग ते मुल तिच्या पोटचा असो किंवा मायेने जवळ आलेले.. आईसाठी प्रत्येक मुलं ही तिचीच असतात, तिच्या मनात प्रत्येक मुलासाठी सेम भावना असतात... प्रेमाने आई असे हाक मारणारे शब्द ऐकण्यासाठी माझे हे का नाही तर असले आहेत... " सुनंदा ही खूप हळव्या झाल्या...
आज त्या दोघींनाही एकमेकींच्या भावना एकमेकींना सांगण्याची गरज पडली नाही अनया आली होती आपल्या प्रोजेक्टसाठी एक फोटो घेण्यासाठी परंतु आपल्या सोबत आपली हक्काची आई घेऊन आनंदाने परत गेली....
आज एका अनाथ मुलीला तिची आई भेटली होती तर एका अनाथ झालेल्या आईला तिच्या रूपात एक गोड मुलगी भेटली होती.... आईच्या येण्याने जीवनात असलेल्या सगळ्या सुखांचा खरा आनंद घेता येतो....
कथा संपली, पण एक विचार मागे ठेवून गेली –
आई ही जन्म देणारी असतेच असं नाही.
कधी कधी, आई ही ती असते – जी आपलं हरवलेलं प्रेम कोणत्याही रूपात परत देऊन जाते....
माझ्या नजरेत, 'आई' म्हणजे अशी भावना – जी माणसाला पूर्ण करते......
आई ही जन्म देणारी असतेच असं नाही.
कधी कधी, आई ही ती असते – जी आपलं हरवलेलं प्रेम कोणत्याही रूपात परत देऊन जाते....
माझ्या नजरेत, 'आई' म्हणजे अशी भावना – जी माणसाला पूर्ण करते......
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा