स्वप्नातलं भविष्य (भाग ७)

तोही तिच्यामागून चालू लागला. आता रेखा वाड्याच्या मागच्या भागात आली. हा भाग थोडा ढासळलेला होता. काही ठिकाणी चिरेही पडले ह्नोते. तर काही ठिकाणी प्लास्टरही पडले होते. बऱ्याच ठिकाणी जुनाट कचरा पडला होता‌ . सुकलेले गवतही माजले होते. पौर्णिमेचा चंद्र आकाशात थिजल्यासारखा तरंगत होता. रस्ता अधिकच खडबडीत होता. तो रस्ता नव्हताच , ती एक चढण होती, आपोआप तयार झालेली आणि माळरानावर जाणारी. चंद्राच्या गूढ प्रकाशात रेखाची पाठमोरी आकृती चालत जाताना दिसत होती. ही चालली तरी कुठे ? ... नदीमुळे वातावरणात थोडी थंडी होती. रेखा चालता चालता माळरानावर चढली. माजलेले काँग्रेस गवत, वड पिंपळाची लहान लहान झुडपे याशिवाय तिथे काही ही नव्हतं. धावत जाऊन त्याने तिला गांठले. असं करताना तो एकदोन वेळा ठेचाळलाही होता . पण रेखा मात्र पायाखालचा रस्ता असल्यासारखी चालली होती. आता तो तिच्या बरोबर चालत होता. त्याने पुढे वाकून तिच्या चेहऱ्याकडे पाहिले. तिचे डोळे शून्यवत होते. तिच्या चालण्यात सहजता होती. जणू काही तिला कुठे जायचय हे तिने ठरवले असावे. ती स्वतःशी काहीतरी पुटपुटत होती‌. .... ‌असंबद्ध की सुसंबद्ध ? शब्द ऐकू येत नव्हते. नुसताच आवाज.... चाचरल्यासारखा... अंऽ अं. ऽ अं.. हुं हुं ... मी .... मी ..... ये..... ये... ते...... असलं काहीतरी. त्याने तिला हाक मारली... \"रेखा \" .. पण छे. तिला तोजवळ असूनही ऐकू येत नव्हते. आता झोपेत चालत असल्याची त्याला जाणीव होउ लागली. ती जागी होईल तेव्हाच खरं, त्याच्या मनात आलं. तो परत तिच्या सोवत चालू लागला. प्रथम ती माळरानावर फिरत निघाली. त्याचं लक्ष हळू हळू आजूबाजूला गेलं. सगळीकडेच फुटकी थडगी आणि त्यातून उगवलेले वड पिंपळ होते. आता त्याला जाणवलं की हे स्मशान आहे. तोही थोडा घाबरला. पण रेखा इथे का आली ? असा विचार करता करताच त्याचं लक्ष रेखाकडे गेलं. ती एका थडग्याजवळ उभी होती. तो तिथे गेला. त्याने थडग्याकडे वाकून पाहिले. वरचा दगड अर्धवट सरकलेला होता. त्याने आत वाकून पाहण्याचा प्रयत्न केला, पण त्याचीच सावली खाली पडल्याने त्याला काही दिसले नाही. लाईटर पेटवून पाहिलं , पण काहीच दिसले नाही. मग त्याचं लक्ष रेखाकडे गेलं. ती आता जाण्यासाठी वळली होती. त्याने रेखाला न राहवून विचारले, " तू इथे कशाला आलीस ? .. त्याची पाठ परतीच्या रस्त्याकडे होती. मागून मामांचा आवाज आला . "अरे, ती काय बोलणार ? तिला खेचून घरी घेऊन चल. " तो गर्रकन वळला. तो उत्तेजित स्वरात म्हणाला, " अरे मामा काय बोलतोयस काय? ती झोपेत चालत आलेली आहे. " त्यावर मामा म्हणाला, "अरे झोपेत वगैरे चालण्याची नाटकं आहेत नाटकं. हिला मांत्रिकाकडे घेऊन गेलं पाहिजे. " आता त्याला मामाची चीड आली . "वाटेल ते बोलू नकोस मामा . हिला काय भूत झोंबलय का झोपेत चालणं हा फार मोठा रोग आहे ? तिच्या मनात कसलीतरी भीती असली पाहिजे. " त्यावर मामा तिरसटला , " तुच कर असला वेडगळ विचार. शिलेले लोक ना तुम्ही . " एवढं बोलणं होतय तोवर रेखाने अर्धा रस्ता ओलांडलाही. ती वाड्याच्या दाराशी पोचली आणि आपल्या खोलीत गेली. मग ते दोघे वाड्यात परतले. सुहास मामांशी एक अक्षरही बोलला नाही. त्याने मग एक दोन दिवस मुक्काम वाढवण्याचे ठरवले. पण या सगळ्याचा छडा लावूनच जायचे. या मागे असलेलं कारण म्हणजे त्याला असणारं तिचं आकर्षण.

दुसऱ्या दिवशी सगळेच आठ साडे आठला उठले, फक्त मामा सोडून. ते मात्र रोजच्या प्रमाणे उठले. त्यांची अन्हिकं नक्की काय होती कोण जाणे. कारण ते कधी देवांची पुजा करताना दिसले नाहित. किंबहुना त्या घरात देवच दिसले नाहीत. रेखाला त्याचं आश्चर्य वाटलं होतं . पण तिने विचारले नाही. मामा आज जास्त बोलत नव्हते. ते तालुक्याला जातो म्हणून निघाले. जाताना त्यांनी सुहासला बरोबर यायला सांगितलं पण त्याने घरी राहणेच पसंत केले. त्यामुळे मामा दहा साडेदहालाच बाहेर पडले. आता घरात फक्त ते तिघेच होते. या संधीचा फायदा घेऊन सुहास रेखाशी बोलायला म्हणून स्वैपाकघरात गेला. ती भाजी वगैरे चिरण्यात गुंतली होती. नैना बाहेर खेळत होती. अचानक त्याला आलेला पाहून ती थोडी घाबरली. पण स्वतःला सावरून म्हणाली, " काही पाहिजे का ? तो म्हणाला , "हो पाहिजे ना . पण तू दिलस तर. " ती जराशी त्रासून म्हणाली, " असं कोड्यात बोलू नका. मला नाही आवडत कोडी घातलेली. " .. विचार करून तो म्हणाला, " मग मला तुझी सगळी माहिती दे. मामा आता नाहीत. सांगशील ? तू इथे कशी आलीस ? " तिने थोडे आढेवेढे घेतले पण नंतर तो ऐकायला तयार नाही असं पाहून तिने थोडक्यात तिचे जीवन त्याच्यापुढे उलगडले. अर्थातच, काही गोष्टी राखून. मग त्याने तिला कालच्या रात्रीबद्दल विचारले, " तू काल झोपेत चालत कुठे गेली होतीस माहित आहे तुला ? तिकडे मागे, वापरात नसलेल्या स्मशानात. तिकडे तुझं काय काम होतं ? " ..... ती जरा वेळ विचारात पडली. अविश्वासाने म्हणाली, " काय ? काही तरीच बोलता. झोपेत चालण्याची सवय होती मला , पण फार मागे. आणि मी कुठे गेले ते मला कसं माहित असणार ? मग तिने "त्या" स्वप्नाबद्दल सांगितले. त्यावर तो म्हणाला "आपण जेवण करून घेऊ. मामा काही एवढ्यात येत नाही. दुपारी झोपण्या ऐवजी आपण दिवसा उजेडी तिघे जाऊन पाहू. चालेल ना ? " तिने फक्त होकारार्थी मान डोलावली. तिच्या मनातली चलबिचल ओळखून तो म्हणाला, " आणखीन काही सांगायचय ? " मग तिने त्याला वरच्या खोलीतील सदा बद्दल आणि सगळ्या खोल्या आतून भिंतीतील जिन्याने जोडल्या असल्याच्या तिच्या संशयाबद्दलही सांगितले. त्यावर तो म्हणाला, " आपण एखाद दिवशी सबंध वाडा पिंजून काढू. . पण मला एक कळत नाही तू इथे राहतेसच का ? " त्यावर निराशेने हात झटकीत ती म्हणाली , " कुठे जाऊ मी ? " ....

त्यांची जेवणं झाली. नैना अभ्यास करता करता झोपली. गेले दोन दिवस तो नैनाचा अभ्यास ही तो घेत होता. तिला तो वेगवेगळ्या गोष्टी सांगत असे म्हणून ती खूष होती. दुपारी दोन अडीचच्या सुमाराला ते दोघेही \"त्या \" खोलीतल्या दरवाजातून मागे आले. बाहेर ऊन तापलं होतं, पण नदीकडून वारा येत होता . वारा थोडा गरमही होता. दोघेही चढण चढून माळरानावर आले. चढता चढता तिला त्याचा एकदोन वेळा आधारही घ्यावा लागला. त्याला फार चमत्कारिक वाटलं. हाच रस्ता काल रात्री ती सरावलेल्या माणसासारखी चढून आली होती. मग त्याने काही अंतरावरचे एक थडगे दुरून दाखवले. ती काल रात्री त्या थडग्या जवळ उभी होती ते ऐकून तिला भीती बाटली. एकुण बातावरणच दुपार असूनही तिला भीतीदायक वाटलं. मग तो म्हणाला, " याच थडग्यात कोणी बाई आहे असं तुला स्व प्नात दिसलं होतं ना ? " ती हो म्हणाली. पण तिच्या कपाळावर घाम ओघळू लागला. ती घाबरत म्हणाली, " जऊ द्या ना. कशाला आपण या गोष्टीची चिकित्सा करायची ? मला भीती वाटते , आपण घरी जाऊ. " समजावणीच्या सुरात तो म्हणाला, " अगं, आत्ता दिवस आहे. आपण पाहू ना , त्या थडग्यात काही आहे का? म्हणजे तुला स्वप्न पडण्याचं बंद तरी होईल. आणि कदाचित तू झोपेतही चालणार नाहीस. " त्यावर ती घाम टिपीत म्हणाली, "नको हो, मला नाही वाटत ते बघावं. त्यात काही निघालं तर .......? " थडग्यावर वाकत तो म्हणाला, " निघालं तर निघू दे ना. " असं न्हणून त्याने दगडाच्या फटीतून आत हात घातला. मग दोन्ही हातांनी त्याने तो दगड कसातरी सरकवला आणि बाजूला टाकला. वातावरणात एकदाम विक्षिप्त शांतता पसरली. वाहणारा वारा थांवला. वातावरण एकदम ढगाळ झाले.... ‍जणू काही तरी अमानवी घडणार होतं. अमानवी राज्यात खबर पसरली की काय ? ....... आतून एक दोन उंदीर, झुरळं आणि इतर किडे बाहेर आले. मग वातावरण एकदम स्वच्छ झालं. दुपारच्या उन्हात त्या दोघांना मातीच माती दिसली. आत तर काहीच नव्हतं. सुहास ने रेखाकडे प्रश्नार्थक मुद्रेने पाहिले जणू काही त्याला म्हणायचे होते , बघ आत तर काहीच नाही , उगाच घाबरतेस.

थडग्याच्या दोन्ही कडांवर पाय ठेऊन तो खाली वाकून त्यातील माती , पालापाचोळा बाजूला करू लागला. तशी ती म्हणाली, " चला , तिथे काहीच नाही, उगाच हात लावू नका. तरीही त्याने पंधरावीस मिनिटे माती काढून वर टाकली . ...... मग मात्र त्या दोघांना त्यात एक मळकट मातकट रंगाचा विनाश पावत असलेला देह त्यांना दिसला. देह कसला , सांगाडाच होता. अंगावरची कातडी खरवडून काढल्यासारखी सांध्यांजवळ जमा झाली होती. बाकी सगळी हाडच होती. सगळं साफ केल्यावर सुहासला जे दिसलं त्याने तो झटकन मागे सरकला. देहाच्या डोळ्यांच्या ठिकाणी माती भरलेली दिसलि. आणि हसणारे , एकमेकांवर घट्ट बसलेले दात दिसले. ते भयानक हास्य पाहून सुहास आणि रेखा चांगलेच घाबरले. पण त्याने धीर करून देहाच्या डोक्यावरची माती बाजूला केली तेव्हा मातकट रंगाची कवटी उघडी पडली त्यात दोन्ही हात डोक्यावर आडवे झाले होते. त्या हातात बांगड्या (त्या सोन्याच्या होत्या) असल्याने ती स्त्री असल्याचे समजले. पुढे काय करायचं या विचारात असताना त्याने रेखाकडे पाहिले. तिला भोवळ येत होती. म्हणून तो पटकन उडी मारून वर आला आणि तोल जात असलेल्या रेखाला त्याने सावरले. ती बारिक दिसत होती , तरी तिचं वजन एकदम पेलता येईना, म्हणून त्याने तिला घट्ट धरून ठेवली. जवळ पास पाणी नसल्याने तिला त्याने कसंतरी खांद्यावर उचललं , आणि पायाने तो आजू बाजूची माती थडग्यात टाकू लागला. मग त्याने तिला हलकेच खाली ठेवले. आणि वर काढलेला दगड सरकवीत कसातरी थडग्यावर बसवला . पण तो अर्धवटच बसला. आता तिथे पूर्वी पेक्षा जास्त फट निर्माण झाली होती. त्याने परत रेखाकडे परत पाहिले. तिला कसतरी उचलणार तोच ती हळू हळू शुद्धीवर आली. तरीही तिला धरून त्याने कशीतरी घरात आणली. स्वैपाक्घरतून पाणी घेऊन तिच्या तोंडावर मारलं. तिला भानावर आणीत तो म्हणाला, "तू सध्या विश्रांती घे. " तो दिवाणखान्यात गेला. घड्याळात चार वाजत होते. म्हणजे आपण दीडतास तरी तिथे होतो तर. नशीब मामा अजून आलेले नव्हते.

(क्र म श:)