लघुकथा
प्रारब्ध
"येते नां गं आई. किती आवाज देशील."
साक्षी आपल्या खोलीतून आवाज देत म्हणाली.
साक्षी आपल्या खोलीतून आवाज देत म्हणाली.
"अगं ताट वाढून ठेवलं आहे मी तुझं." तूचं म्हणाली होतीस नां भूक लागली म्हणून. रसिका म्हणाली .
"हो आई आलेच."
साक्षी खोलीतूनच आवाज देत म्हणाली.
साक्षी आपल्या मैत्रिणीं समवेत गप्पा मारत बसली होती.
"काय बाई ही पोरगी. सदानकदा मैत्रिणीच्या गराड्यात."
"कसं होणार हिचं कोणास ठाऊक?"
"काय गं सारखी ओरडत असते तिच्यावर."
राजेश, साक्षीचे बाबा आत येत म्हणाले.
"हो, बसवा डोक्यावर."
एवढी मोठी झाली तरी अजूनही बालिशपणा गेला नाही तिचा. उद्या लग्न झाल्यावर कसे होईल कोणास ठाऊक.?
अगं रसिका, सारखं सारखं असं म्हणत जाऊ नकोस. लग्न झाल्यावर जबाबदारी पडली की, सगळं सुरळीत होऊन जाईल बघ.
"चल वाढ. भूक लागली आहे मला." राजेश आपली पत्नी रसिकाला म्हणाले.
रसिका आणि राजेश यांची साक्षी एकुलती एक मुलगी. लाडाकौतुकात वाढलेली, दिसायला सुंदर, अभ्यासात अतिशय हुशार.
"साक्षी चल बरं जेवायला"
राजेशने साक्षीला आवाज दिला.
आली बाबा. म्हणत साक्षी स्वयंपाक घरात आली आणि रसिका राजेश सोबत जेवायला बसली.
आली बाबा. म्हणत साक्षी स्वयंपाक घरात आली आणि रसिका राजेश सोबत जेवायला बसली.
"अगं आई माझ्या कॉलेजमध्ये उद्या निरोप समारंभ आहे. मी छानशी साडी नेसणार आहे." साक्षी आपल्या आईला बिलगत म्हणाली.
अरे वा! छानच की. रसिका म्हणाली.
साक्षी एम. एस. सी. च्या शेवटच्या वर्षाला होती.
साक्षी एम. एस. सी. च्या शेवटच्या वर्षाला होती.
दुसऱ्या दिवशी साक्षी साडी नेसून आरशासमोर स्वतःला निरखत होती. राजेश पेपर वाचत बसले होते. मध्ये ती बाबांना म्हणाली,
"बाबा कशी दिसते हो मी साडीत?"
साक्षीला पाहताच राजेशच्या हृदयात कालवाकालव सुरू झाली. बाबा बाबा म्हणत सतत आई-बाबांच्या अंगाखांद्यावर खेळणारी ही चिमुरडी कधी मोठी झाली कळलेच नाही. उद्या तिचे लग्न होणार. आपला हृदयाचा तुकडा परक्याच्या घरी जाणार. दुसऱ्याची होणार. कसे होणार आपले कुणास ठाऊक? राजेशच्या डोळ्यात अलगद अश्रू तरळले.
साक्षीला पाहताच राजेशच्या हृदयात कालवाकालव सुरू झाली. बाबा बाबा म्हणत सतत आई-बाबांच्या अंगाखांद्यावर खेळणारी ही चिमुरडी कधी मोठी झाली कळलेच नाही. उद्या तिचे लग्न होणार. आपला हृदयाचा तुकडा परक्याच्या घरी जाणार. दुसऱ्याची होणार. कसे होणार आपले कुणास ठाऊक? राजेशच्या डोळ्यात अलगद अश्रू तरळले.
"अहो बाबा, सांगा ना कशी दिसते मी?"
खूप छान. सुंदरच आहेस तू. आता साडी तर आणखीचं छान दिसतेस जणू नवी नवरीच.
राजेश डोळ्यातील अश्रू लपवत म्हणाले.
"बाबा, हे काय हो. मी नाही करणार लग्न"
राजेश डोळ्यातील अश्रू लपवत म्हणाले.
"बाबा, हे काय हो. मी नाही करणार लग्न"
मला तुम्हा दोघांना सोडून कुठेच जायचे नाही. साक्षी हात पाय आपटत अवखळपणे म्हणाली.
नाही गं साक्षी, सहज गंमत केली तुझी. राजेश म्हणाले.
"बरं आई बाबा निघते मी."
म्हणत साक्षी कॉलेजला निघून गेली.
राजेश विचार करीत तेथेच बसून राहिले.
राजेश विचार करीत तेथेच बसून राहिले.
"काय हो, कसला विचार करत आहात?"रसिका म्हणाली.
काही नाही गं असंच. राजेशने विषय बदलला.
चल मी थोडं बाहेर जाऊन येतो म्हणत राजेश घराबाहेर पडले.
साक्षीचे शिक्षण पूर्ण झाले. आता तिने स्पर्धा परीक्षेची तयारी सुरू केली. पाहता पाहता दोन-तीन वर्ष निघून गेली. आता नातेवाईकांकडून साक्षीच्या लग्नाची विचारणा होऊ लागली. अशातच एक चांगल स्थळ साक्षीसाठी चालून आलं.
उच्चविद्याविभूषित मुलगा, सरकारी नोकरी, सुविद्य सासू-सासरे. त्या मुलाचं नाव संकल्प .संकल्पही आई-वडिलांचा एकुलती एक मुलगा होता. सारं काही मनासारखं.
पण साक्षी लग्नास तयार होईना.
"आई बाबा मी इतकी जड झाली कां हो तुम्हाला? "आणि मी सासरी गेले तर तुमच्याकडे कोण बघणार?
साक्षी सारखी रडत होती. दोघांनाही काय करावं समजेना. राजेशने मुलाकडच्यांना काही कारण सांगून "आम्ही लवकर तुम्हाला होकार कळवतो" म्हणून वेळ मारून नेली. त्या कालावधीत संकल्पचेही लग्न जमले नाही. म्हणतात नां "लग्न गाठी स्वर्गातच बांधल्या जातात." तसेच झाले.
काही महिन्यांनी पुन्हा त्याच स्थळाची विचारणा झाली. आता रसिका व राजेशने साक्षीला समजावून लग्नास तयार केले. अशा तऱ्हेने साक्षी व संकल्पचे शुभमंगल पार पडले.
लग्नातही साक्षी सारखी रडत होती.संकल्पने तिला समजावले.साक्षी सासरी आली.
हळूहळू साक्षी संसारात रूळली.अधूनमधून तिचे आई बाबा तिला भेटायला जात. साक्षी व संकल्प ही वेळ मिळताचं तिच्या आई-बाबांना भेटायला येत.
सर्व काही सुरळीत चालू होतं. दरम्यान साक्षीला ही नोकरी मिळाली. लवकरच तिला होणाऱ्या बाळाची चाहूल लागली. संकल्प व साक्षी खूप खुश होते. रसिका, राजेशला व संकल्पच्या आई-बाबांना तर आपण आजी आजोबा होणार या कल्पनेने अगदी आकाश ठेंगणं झालं होतं.
नऊ महिने पूर्ण झाले. साक्षीने एका सुंदर मुलाला जन्म दिला. साक्षीला आता नोकरी, मुलगा यामुळे फारसा वेळ मिळायचा नाही. ती पूर्णपणे संसारात गढून गेली होती. साक्षी आणि संकल्पने आपल्या मुलाचे नाव सारंग ठेवले. हळूहळू सारंग वाढू लागला. सारंग आता चार वर्षाचा झाला होता. परंतु नियतीच्या मनात काय चालले होते कुणास ठाऊक.
काविळच्या आजाराचे निमित्त होऊन संकल्प ची प्रकृती बिघडली. डॉक्टरांनी शर्थीचे प्रयत्न केले. पण त्याला वाचवण्यात डॉक्टर अपयशी ठरले. संकल्पच्या निधनाने साक्षी अक्षरशः वेडीपिशी झाली होती. तिला आवरणे सर्वांना कठीण झाले होते. साक्षीचे आई-बाबा, संकल्पचे आई-बाबा जणू स्तब्ध होऊन गेले होते.काय झालं क्षणभर कुणालाही कळेना. प्रारब्ध दुसरे काय? "खरंच हाती नाही येणे, हाती नाही जाणे. हेच खरे. "
कसंबसं साक्षीने स्वतःला सावरलं. स
सारंगला पोटाशी घेतलं. आपल्या आई-बाबांना, संकल्पच्या आई-बाबांना धीर दिला. कारण आता तिलाच हे सर्व पहावे लागणार होतं. हळूहळू काळ पुढे जात होता. संकल्पला जाऊन दोन वर्ष लोटत आले होते.
सारंगला पोटाशी घेतलं. आपल्या आई-बाबांना, संकल्पच्या आई-बाबांना धीर दिला. कारण आता तिलाच हे सर्व पहावे लागणार होतं. हळूहळू काळ पुढे जात होता. संकल्पला जाऊन दोन वर्ष लोटत आले होते.
या कालावधीत रसिका व राजेशने अनेकदा साक्षीने माहेरी राहायला येण्याची गळ घातली. पण तिने त्यांना साफ नकार दिला. साक्षीने आपल्या आई-बाबांना समजावून सांगितले, "आई बाबा मी जशी तुम्हाला प्रिय आहे. तसा संकल्पही आई-बाबांना प्रिय होता. मी जर तिथे आले तर इथे आई-बाबांना कोण बघणार? कोण सांभाळणार? मी त्यांना अशा अवस्थेत टाकून नाही येऊ शकणार." बाबा तुम्ही समजून घ्या. राजेश व रसिका साक्षी कडे पाहतच राहिले.
हीच कां ती अल्लड, अवखळ साक्षी? किती परिपक्वता (मॅच्युरिटी) आली आहे आपल्या लेकीत. खरंच काळचं शिकवत असेल सर्व. त्यांना आपल्या लेकीचा अभिमान वाटला.
आणि हो, बाबा आज मी ज्या अपार्टमेंट मध्ये राहते नां त्याच्या वरच्या मजल्यावरचा फ्लॅट विक्रीसाठी उपलब्ध होता. आजपर्यंत माझ्या नोकरीतून, संकल्पच्या नोकरीतून जो काही शिल्लक राहिलेला पैसा आहे त्या पैशातून मी तो फ्लॅट तुमच्यासाठी खरेदी केला आहे. आता तुम्हीच इथे राहायला या. आपल्या सर्वांना एकमेकांची काळजी घेता येईल.
मी ऑफिसमध्ये गेले तर सारंगलाही तुम्हा सर्वांची सोबत मिळेल. आता मला संकल्पचे स्वप्न पूर्ण करायचे आहे. सारंग पोटात असताना मला संकल्प एक दिवस म्हणाले होते, "साक्षी आपण आपल्या बाळाला डॉक्टर बनवू."
हेच त्यांचे स्वप्न मला पूर्ण करायचे आहे. त्यासाठी तुमची साथ मोलाची आहे. येणार नां आईबाबा तुम्ही इथे राहायला?
हेच त्यांचे स्वप्न मला पूर्ण करायचे आहे. त्यासाठी तुमची साथ मोलाची आहे. येणार नां आईबाबा तुम्ही इथे राहायला?
राजेशला काय बोलावे समजेना. काही नां काही तडजोड तर करावीच लागणार होती. कारण आता रसिकाचीही तब्येत तिला साथ देत नव्हती. सारासार विचार करून राजेशने आपले राहते घर भाड्याने दिले. साक्षीने खरेदी केलेल्या फ्लॅटवर दोघेही राहायला आले.
आता साक्षी संकल्पच्या आई-बाबांचा आपल्या आई-बाबांचा अगदी मुलाप्रमाणे सांभाळ करू लागली. काळ पुढे पुढे सरकत होता. सारंग चे एम.बी.बी.एस. चे शिक्षण पूर्ण झाले. लवकरच पोस्ट ग्रॅज्युएशन करून तो प्रथितयश डॉक्टर बनला. आपल्या आईला, दोन्ही आजी-आजोबांना पेढा भरवत त्याने त्यांचे आशीर्वाद घेतले व आपल्या नवीन जीवनाची सुरुवात केली. आपल्या मुलाचे यश पाहून साक्षीच्या डोळ्यात आनंदाश्रू चमकले. तिने सारंग कवेत घेतले व आपल्या अश्रूंना वाट मोकळी करून दिली.
कुठेतरी रेडिओवर भावगीत सुरू होते.
एक धागा सुखाचा, शंभर धागे दुःखाचे
जरतारी हे वस्त्र मानवा तुझिया आयुष्याचे.
जरतारी हे वस्त्र मानवा तुझिया आयुष्याचे.
सौ. रेखा देशमुख
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा