नीरजानंतर दीडच वर्षांनी तिच्या थोरल्या भावाचं लग्न झालं अन् आपल्याला आता एक नवी मैत्रीण मिळाली म्हणून ती अक्षरशः नाचू लागली.
नीरजा ही पाच खोल्यांच्या वडिलोपार्जित घरात राहणाऱ्या सुखवस्तू कुटुंबातील शेंडेफळ! घरात तिचा दोन वर्षांनी मोठा असलेला थोरला भाऊ, ती स्वतः, आईबाबा आणि आजीआजोबा असं सुखी कुटुंब होतं.
पाच खोल्यांचं त्यांचं राहतं घर तिच्या आजोबांनी बांधलेलं! तिची आजी अतिशय धार्मिक! त्यामुळे तिच्या इच्छेप्रमाणे घरातील एक खोली पूर्णपणे पूजाघर म्हणून तयार केली होती.
एक बैठकीची खोली, एक स्वयंपाकघर, आईबाबा आणि आजीआजोबांना दोन खोल्या आणि एक पूजाघर अशी सुबक रचना असलेलं ते टुमदार घर नातलग अन् शेजारच्यांच्या आकर्षणाचं केंद्र होतं. नीरजा अन् तिचा दादा ह्यांचा मात्र सर्वत्र संचार असे. कधी आजी आजोबांच्या खोलीत तर कधी आईबाबांच्या.. कधी बैठकीत तर कधी स्वयंपाकघरात.. दोघांचा पसारा सर्वत्र असे.
यथावकाश आधी आजी अन् एक वर्षाने आजोबा दोघेही कालवश झाले.. त्याच वर्षी दादा नववीला होता. पुढचं वर्ष दहावीचं म्हणून त्यानं अभ्यासाला सोयीचं म्हणून आपलं बस्तान आजोबांच्या खोलीत हलवलं.. अन् झालं!! नीरजाबाईंच्या जीवावर आलं.
"दादाला वेगळी खोली.. मग मला पण माझी अशी स्वतंत्र खोली हवी!" तिनं हट्ट धरला.
"अगं नीरू, सगळ्या खोल्या तुझ्याच तर आहेत.. आणखी वेगळं काय हवं तुला?" बाबांनी समजावलं.
"आता आठवीत जाशील.. पण एकटी झोपायला घाबरतेस.. अन् म्हणे वेगळी खोली हवी!" दादाने कुरापत काढली.
"घरात आता उरलीय का वेगळी खोली?? आधीच घरात इतकं जूनंपानं सामान आहे की सामान आत अन् आपण बाहेर राहायची वेळ आलीय.. अन् हिला वेगळी खोली हवीय.. उगाच रडारड!" आईने आवाज चढवला.
"तू म्हणतेस ते खरंय.. घर लहान पडतंय खरं! आपण एक काम करूया.. एखादी जास्तीची खोली बांधून घेऊ या!" बाबांनी आईला सुचवलं.
"नको हो! काय करायची जास्तीची खोली? काही वर्षात नीरू लग्न होऊन जाईल.. दादाचं बस्तान कुठे बसणार कुणास ठाऊक! आपल्या दोघांना पुरतंय की एवढं घर!" आईने ठामपणे सांगितलं.
आपल्याला काही वेगळी खोली मिळत नाही म्हटल्यावर नीरजा बिथरली. हात पाय आपटून रडू लागली.. "ह्या घरात सगळ्यांना स्वतंत्र खोली आहे.. तुम्हाला आहे.. दादाला आहे.. एव्हढंच काय पण देवालाही आहे.. फक्त मला नाही..!" रडून रडून नीरजाचा चेहरा लालेलाल झाला.
रात्री नीरजाला मध्येच जाग आली तर आईबाबा एकमेकांशी बोलत होते.
"एव्हढं दहा बाय दहाचं देवघर केलं सासूबाईंनी! त्या होत्या तोवर पूजापोथी करण्यात त्यांचा वेळ जायचा तिथे! आता मला त्यांच्याइतकी आवड पण नाही अन् सवडही नाही!" आई बाबांना म्हणत होती.
"मग विचार काय आहे तुझा?" बाबांनी जरा धास्तीनंच विचारलं.
"जर देवघराचा आवाका थोडा कमी करून स्वयंपाकघरातच लहानसा देव्हारा केला तर?" आईने भीतभीतच सुचवलं.
"हं.. बघू!" बाबांनी विषय संपवला अन् नीरजाच्या अंगावरचं पांघरूण सारखं करून ते खोलीच्या बाहेर निघून गेले.
महिन्याभरातच नूतनीकरणाचं काम सुरू झालं अन् स्वयंपाकघरात मार्बलचा एक सुबक देव्हारा स्थापन झाला. घरातल्या महत्त्वाच्या देवांची त्या देव्हाऱ्यात स्थापना करून अन्य मूर्ती अन् तसबिरी विसर्जित केल्या. पोथ्या नीट बांधून माळ्यावर ठेवून दिल्या अन् देवघर आता नीरजासाठी तिची स्वतंत्र खोली म्हणून नव्या रूपात सज्ज झालं.
नीरजाने आपला सगळा पसारा आपल्या खोलीत हलवला.. त्या खोलीचा उल्लेख आता आपसूकच "नीरूची खोली" असा होऊ लागला. "नीरूची खोली" असा उल्लेख झाला की नीरजाच्या अंगावर मूठभर मांस चढे.
दिवसामागून दिवस गेले अन् दादा पदवीधर झाला. त्याने शहरातच स्वतःचा व्यवसाय उभारला. पाठोपाठ नीरजा देखील पदवीधर झाली अन् तिला स्थळं येऊ लागली.
वर्षभरातच सुयोग्य स्थळ बघून तिचा विवाह पार पडला.. अन् आता ती फक्त सणावारालाच माहेरी येऊ लागली.
माहेरी आली की नीरजा आणि तिच्या नवऱ्याचा मुक्काम त्याच 'नीरूच्या खोली'त असे.
आता दादाचं लग्न पार पडलं अन् अर्थातच वहिनी दादाच्या खोलीत सामावली. नव्या वहिनीला सोबत म्हणून नीरजा एक महिना माहेरीच थांबली. दोघी नणंद भावजया समवयस्क.. त्यामुळे त्यांचं मस्त गुळपीठ जमलं.
दुपारी जेवणं झाली की नीरजा वहिनीला स्वतःच्या खोलीत घेऊन जाई. त्या खोलीच्या कणाकणात नीरजाच्या आठवणी वसलेल्या.. पुन्हा पुन्हा त्या आठवणीची उजळणी होई.. अन् नीरजा भावूक होऊन जाई.
जसजसे दिवस सरकू लागले तसतसं दोघींचं नातं देखील नीरूच्या खोलीच्या साक्षीनं बहरलं.
काही वर्षांतच दोघींच्या दोन छोट्या पऱ्या घरात वावरू लागल्या.. अन् घराने वंशाची चवथी पिढी बघितली.
नीरजाच्या नवऱ्याला जर्मनीत एक चांगली ऑफर आली अन् ते त्यांच्या छोटीसह तिकडे निघून गेले. त्या परक्या देशातही नीरजाला तिच्या खोलीच्या आठवणी सोबत करत.
आज जवळजवळ सात वर्षांनी नीरजा भारतात परतली होती.. एअरपोर्टवरून तिचं मन केव्हाच तिच्या माहेरी तिच्या स्वतःच्या खोलीत जाऊन पोहोचलंं होतं. तिला तिच्या लेकीला तिची खोली दाखवायची होती.. त्या खोलीतल्या प्रत्येक कणात.. प्रत्येक वस्तूत गुंतलेल्या तिच्या आठवणीची पुन्हा एकदा उजळणी करायची होती.
घराबाहेर टॅक्सी थांबताच तिचे बाबा धावतच बाहेर आले.. त्यांनी नातीला जवळ घेतलं.. नीरजाच्या डोक्यावर हात ठेवून त्यांनी तिला आत चलण्याची खूण केली.
दादाने टॅक्सीतलं सामान काढायला घेतलं. आई आणि वहिनी दारातच उभ्या होत्या. वहिनीने भाकर तुकडा ओवाळून नणंदेच्या अन् भाचीच्या पायांवर दूध पाणी घातलं. आईने पुढे होऊन औक्षवण केलं अन् नीरजा लेकीसह घरात आली.
बैठकीच्या एका कोपऱ्यात उभं राहून दादाची मुलगी.. वैदेही सगळं कुतूहलानं बघत होती.
"तुला पहिल्यांदाच प्रत्यक्ष बघतेय ना ती.. म्हणून बुजलीय!!" वहिनीने स्पष्टीकरण दिलं.
"जा.. वैदू! आत्याला तुझी खोली दाखव!!" वहिनीने तिच्या लेकीला सांगितलं अन् निमिषार्धात वैदेही नीरूआत्या अन् तिच्या लेकीचा हात धरून पळत पळत तिची खोली दाखवायला गेली.
"नीरूच्या खोली"चा आता "वैदूची खोली" म्हणून कायापालट झाला होता.. सगळ्या घराने ते स्वीकारलं होतं.. पण का कोण जाणे नीरजाला हे पचवणं जड जात होतं!