नंदिनी श्वास माझा 19

भाग 19 : सप्तपदी ही तुझ्या मिठीत मी चालले

आणि आज तो श्रीराज - नंदिनीच्या लग्नाचा दिवस होता. श्रीराज लग्न मांडवात उभा होता आणि लाल साडी नेसलेली नंदिनी तिच्या आजी सोबत नववधूचा रूपामध्ये मांडव दारी उभी होती. श्रीराज तिच्या त्या सोज्वळ, लोभस रूपात हरवला होता. रोहनने त्याच्या खांद्यावर थाप मारली तसा तो भानावर आला.

समोरून नंदिनी आजी सोबत आजूबाजूला बघत , कधी गालात खुदकन हसत, श्रीराज उभा होता तेथे येत होती. तिला स्वतःला एवढं नटलेलं खूप भारी वाटत होतं. तिला आनंद सुद्धा होता की तिला इतके सगळे नवनवीन कपडे, दागिने घालायला मिळायला होते, सजयाला मिळाले होते . पण इतक्या सगळ्या दागिन्यांची , जड कपड्यांची सवय नसल्यामुळे तिला थोडं कचकच वाटत होते . भटजींनी दोघांच्या मधात अंतरपाट पकडले होते. नंदिनीला श्रीराज उभा होता , त्याचा पुढल्या पाटावर उभे केले आणि तिच्या हातात एक फुलांचा हार पकडायला दिला. पलीकडे श्रीराज सुद्धा हातात हार घेऊन उभा होता. मंगलाष्टके सुरु झाली. आंतरपाट मुळे नंदिनीला पलीकडे उभा असलेला श्रीराज दिसत नव्हता. नंदिनी आंतरपाट थोडा खाली करून त्याला बघायचा प्रयत्न करत होती. आणि तिला श्रीराज दिसला, तो तिच्याकडे बघत होता. तसे तिने आपल्या हाताने त्याला तो सुंदर सुंदर दिसतो असे खुणावले . तिचं वागणं बघून श्रीराजला हसू आले. त्याने तिला बघून छानशी गोड स्माईल दिली आणि आपल्या हाताने तिला सुद्धा तू खूप सुंदर दिसते आहे असे खुणावले. ते बघून ती खुदकन गालात हसली. तिचे असे वागणे बघून आजूबाजूचे सुद्धा थोडे हसू लागले. ते बघून आजीने तिला डोळे दाखवून दटावले. तशी ती थोड्या वेळ शांत उभी राहिली. मंगलाष्टक संपले, आंतरपाट काढला गेला, सगळे त्या दोघांच्या डोक्यावर अक्षदा टाकत होते , ते अक्षदा येणार्‍या दिशेने ती बघत होती. नंतर भटजींनी तिला श्रीराजच्या गळ्यात हार घालायला सांगितला. तो खूप उंच असल्यामुळे तिला हार नीट घालता येईना. ती उड्या मारत त्याला हार घालायचा प्रयत्न करत होती. तिचा तो प्रयत्न बघून श्रीराजला सुद्धा हसू आले. त्याने हळूच तिच्या समोर आपली मान खाली झुकवली. त्याने मान खाली झुकावणे आणि तिने परत उडी मारणे एकत्रच झाले, त्यामुळे तिचे डोकं त्याच्या डोक्यावर आपटलं.

" आ ssss ... लागलं ना मला . राज तुला दिसत नाही का , मी हार घालत होते ना ?" नंदिनी आपले कपाळ चोळत म्हणाली.

" सॉरी नंदिनी. चुकून झालं ते. " श्रीराज म्हणाला.

" तुझी मान खाली कर ." ती त्याला तिच्या हाताने मान खाली कर, अशा इशाऱ्याने बोलत होती.

तिचे ते लडिवाळ इशारे बघून तो हसला. त्याने आपली मान खाली झुकावली. तसे तिने परत तिचं डोकं त्याच्या डोक्यावर आपटलं.

" ये बाई , किती जोरात ...लागलं ना मला." तो आपलं डोकं चोळत म्हणाला..
" मी सांगितलं होतं ना, ते चुकून झालं , मग असं का केलं परत ?" श्रीराज म्हणाला.

" ते पिंकी मला सांगत होती, असं जर डोक्याला डोकं आपटलं तर आपल्या डोक्याला शिंग येत असतात, म्हणूनच परत असे डोकं आपटायचे असते म्हणजे शिंग येत नाही. मला शिंग आले तर मी किती वाईट दिसेल. मग सगळे मला खूप चिडवतील." नंदिनी निरागसपणे म्हणाली.

तिचे बोलणे ऐकून सगळीकडे एकच हशा पिकला. ते बघून आजीने डोक्यावर हात मारून घेतला. आजीने तिला सरळ उभं केलं आणि तिला श्रीराजच्या गळ्यात हार घालायला सांगितले. श्रीराज तिच्या पुढे वाकला , नंदिनीने त्याच्या गळ्यात हार घातला. नंतर श्रीराजने सुद्धा तिच्या गळ्यात हार घातला. भटजींनी काही मंत्र वाचले आणि त्या दोघांना मोठ्यांचे आशीर्वाद घ्यायला सांगितले. दोघे स्टेजवरून खाली उतरत आजी आबांना नमस्कार करायला गेले. त्यानंतर आई-बाबा , आजीसाहेब, मामा-मामी असे सगळ्यांना नमस्कार करत होते. नंदनीला आधीच साडी, दागिने खूप भारी झाले होते. त्यात आता गळ्यातला हार , तिला ते सगळं पकडून चालायला, नमस्कार करतांना वाकायला जमत नव्हते , सुचत पण नव्हते. एक दोनदा ती अडखळत पडत सुद्धा होती. त्यामुळे तिची चुळबूळ सुरू होती. ती आजीला हार काढते म्हणत होती पण आजी तिला थोड्यावेळ थोड्यावेळ करून निभावून नेत होती. श्रीराजला तिला होणारा त्रास कळत होता. त्याने तिला एका जागेवर थांबवून तिच्या गळ्यातून हळुवारपणे तो भारी हार काढून घेतला आणि आपल्या हातात पकडला. तिला तेवढेच हायसं वाटलं. नंतर त्यांनी फक्त घरातल्या लोकांना नमस्कार केला.

" आजी , मला भूक लागली." नंदिनी म्हणाली

" नंदिनी , थोडी पूजा राहिली आहे, ती झाली की जेवण करू." आजी म्हणाली.

" तू मला सकाळी सुद्धा काहीच खाऊ दिलं नाही. आता या पूजेला किती वेळ लागणार आहे? मला खूप भूक लागली आहे." नंदिनी हट्ट करत बोलत होती .

" नंदिनी , असा हट्ट नाही करायचा. बस आताथोड्यावेळ उरला आहे." आजी म्हणाली.

" हे बघ , आता मला चालायला पण जमत नाहीये, मला शक्तीच उरली नाही , मला भूक लागली, मला आत्ताच खायचं." नंदिनी हट्ट करत होती आणि आजी तिला दटावत होती.

पुढच्या लग्नाच्या विधीला थोडा वेळ होता. फोनवर काही बोलून, आजूबाजूला कोणी नाही आहे बघून श्रीराज नंदिनीला बाजूला असलेल्या रूममध्ये घेऊन गेला.

" राज , मला खूप भूक लागली आहे . ही आजी बघ ना, मला खायला काही देतच नाही आहे." नंदिनी केविलवाण्या स्वरात म्हणाली.

तेवढ्यात तिथे रोहन जेवणाची एक प्लेट घेऊन आला. नंदिनीला ती प्लेट बघून खूप आनंद झाला. रोहनने श्रीराजच्या हातात प्लेट दिली. श्रीराज ती प्लेट घेऊन नंदिनी जवळ आला आणि तिच्या पुढ्यात प्लेट पकडली.

" आ sssss गुलाबजामून , जिलेबी ssss , राज मी हे खाऊ शकते काय ?"नंदिनी प्लेटकडे बघत म्हणाली.

"हो.घे!" श्रीराज म्हणाला.

तिने लगेच वाटी मधला गुलाबजाम हातात घेतला आणि खाऊ लागली. पण गुलाबजाम खाताना त्यातला साखरेचा पाक तिच्या अंगावर पडत होता.

" नंदिनी, थांब !" म्हणत श्रीराजने तिच्या हातातला गुलाबजाम काढून घेतला.

" तू पण काय आजी सारखा करतो? खाऊ दे ना, मला खूप भूक लागली आहे." नंदिनी म्हणाली.

" अगं हो , हे तुलाच खायचं आहे. पण बघ तुझे कपडे खराब होतात आहे ना? आजीला हे दिसलं तर ती परत तुला रागावेल." म्हणत त्याने बाजूच्या बॉक्स मधले टिशू पेपर काढले आणि आणि तिच्या साडीला क्लीन केले.

नंतर त्याने नंदिनीला आपल्या हाताने गुलाबजामचा घास भरवला.

" आता पोळी आणि वरणचा घास दे."
" आता जिलेबी !" प्लेट मधील एकएक पदार्थ आपल्या हाताच्या बोटाने दाखवत नंदिनी त्याला सांगत होती. ती जसेजसे सांगत होती, तसेतसे तो तिला खाऊ घालत होता.

नंदिनी कुठे दिसत नाही म्हणून आजी तिला शोधत येत होती. रूममध्ये श्रीराज नंदिनीला जेवण खाऊ घालतांना बघून आजीला खूप बरं वाटले. ती त्यांना बघून परत चालली गेली.

" बस , आता माझं पोट भरलं." नंदिनी स्वतःच्या पोटाकडे हात दाखवत म्हणाली. ते बघून तो हसला. त्याने ताट बाजूला ठेवले आणि हात धुतले. नंदिनीचे सुद्धा हात धुवून घेतले.

" तू आजी पेक्षा पण छान आहेस. तू माझं सगळं ऐकतो." म्हणत खुद्कन हसली. नंदिनीने त्याच्या गालावर छोटासे किस केले. ते बघून तो गालात हसला. तिच्या स्पर्शाने तो मोहरुन गेला होता. खूप वर्षांनी तिचा असा स्पर्श त्याला झाला होता. त्याच्या डोळ्यात आनंदाश्रू जमा झाले होते.

" बरं , चल आता, बाहेर जाऊया." श्रीराज म्हणाला.

तिथे गावी आल्यापासून दोन-तीन दिवसात आजीच्या मदतीने त्याने नंदिनी सोबत चांगली गट्टी केली होती. तिला काय आवडते , काय हवं नको ते सगळं त्याने आजीकडून समजून घेतलं होतं. नंदिनीला आबा आजीने रागवले की श्रीराज नंदिनीची साईड घेऊन बोलायचा, तिचा राग दूर करायचा, तिच्यासोबत खेळायचा. असं सगळं तिच्या मनाप्रमाणे वागून त्यांनी तिच्या सोबत छान मैत्री केली होती, जेणेकरून तिला त्याच्यासोबत कंफर्टेबल वाटावं.

" तू मला नंदू बोलायचं नाही . माझं नाव नंदिनी आहे , मला नंदिनी म्हणायचं . नंदू म्हटलेले मला आवडत नाही." नंदिनी नाटकी रागात बोलत होती.

" का आवडत नाही ?" श्रीराज म्हणाला.

" ते आम्ही खेळत असतो ना , तिथे एका मुलाचं नाव नंदू आहे. तो फारच शेंबडा आहे. मला तो अजिबात आवडत नाही. म्हणून मला नंदू बोलायचं नाही." नंदिनी पपी फेस करत म्हणाली.

तिचा तो क्यूट चेहरा बघून श्रीराजाला खुप हसायला आलं. " बर ठीक आहे , तुला नंदिनी म्हणेल पण एका अटीवर."

" काय ?" नंदिनी म्हणाली .

" तू मला काका नाही म्हणायचं. आपण दोघं आता मित्र झालोत ना, तर आता हे असं काका वगैरे मला पण आवडत नाही. तू मला माझ्या नावाने हाक मारायची." श्रीराज म्हणाला.

" पण तू माझ्यापेक्षा मोठा आहेस ना , मोठ्या लोकांना काका म्हणत असतात." नंदिनी म्हणाली .

" हो , पण आता आपण मित्र झालो ना. मित्रांमध्ये असं छोटे-मोठे नसतं कोणी . तू तुझ्या मित्रांना नावानेच हाक मारते ना? मग मला सुद्धा नावानेच हाक मारायची." श्रीराज म्हणाला.

" श.....शर....., ए मला तुझं नाही म्हणता येत . तुझं नाव खूपच कठीण आहे." नंदिनी म्हणाली .

ते ऐकून श्रीराजला हसायला आलं. त्याला जुन्या गोष्टी आठवल्या , जेव्हा तो पहिल्यांदा नंदिनीला भेटला होता तेव्हा सुद्धा तिला श्रीराज नाव म्हणता येत नव्हते , तेव्हा तिने त्याला ' शरू' असे नाव दिले होते.

" तू मला शरू" पुढे बोलतच होता की त्याला काहीतरी आठवले आणि बोलता बोलता तो थांबला. (जुन्या गोष्टींची जबरदस्ती आठवण करून देऊ नका , असे डॉक्टरांनी सांगितलं होतं आणि शरू नाव तिच्या खूप क्लोज होतं , जेव्हा पण ती शरू नाव ऐकायची , तेव्हा तेव्हा तिला काहीतरी वेगळे फील व्हायचं, असे आबांनी त्याला सांगितलं होतं).

" अं..... तू मला राज म्हणून बघ , राज नाव सोपी आहे , म्हणता येतं." श्रीराज म्हणाला.

" हा , ठीक आहे , मी तुला राज म्हणेल." नंदिनी हसत म्हणाली. श्रीराजला जुन्या गोष्टी आठवत होत्या.

श्रीराज नंदिनीला घेऊन रूमच्या बाहेर आला. भटजींनी लग्नाच्या पुढल्या विधीची सगळी तयारी करून ठेवली होती. श्रीराजची आजीसाहेब, बाबा ,काका, काकी कोणालाच त्याचा लग्नामध्ये इंटरेस्ट नव्हता. ते लोकं दूर एका ठिकाणी बसून सगळं बघत होते. फक्त त्याची आई त्याच्या जवळ होती.

सप्तपदीसाठी राज नंदिनी , दोघं पाटावर जाऊन बसले. त्यांच्या समोर होम-हवन सुरू होते. नंदिनीला सतत एका जागेवर इतका वेळ एकसारखं बसायची सवय नव्हती. त्यामुळे तिची सारखी चुळबूळ सुरू होती. कधी घातलेल्या दागिन्यां सोबत खेळ करत होती , तर कधी साडीच्या पदरात सोबत खेळत होती . कधी आपलीच मान हलवत त्यासोबत हलणाऱ्या मुंडावळ्या गालावर येताना बघून तिला हसू यायचं. आता ती एकटक एका डोळ्याने स्वतःच्या नाकात दिसणारी नथ बघत होती , ती सतत तिच्या ओठांवर येत होती. असे काय ते बसल्या जागी तिचे खेळ सुरू होते. थोड्यावेळाने तिच्या नाकातील नथ तिला टोचल्यासारखी वाटत होती , ती सतत नथला हाताने हलवत होती. ते बघून आजीने तिच्या हातावर एक टपली मारली आणि तिला हात खाली करायला लावला.

" नथ टोचते आहे काय ?" श्रीराज नंदिनीची सुरू असलेली चुळबुळ बघून म्हणाला.

" हो !" तिने होकारार्थी मान हलवली..

त्याने हळुवारपणे तिच्या नाकातून अलगदपणे नथ काढून घेतली आणि आपल्या खिशात ठेवून दिली.

" आता ठीक आहे ?"श्रीराजने विचारले.

" हो!" ती हसत म्हणाली.

सुरू असलेल्या होमहवनच्या विधीसाठी भटजींनी नंदिनीला तिचा हात श्रीराजच्या हाताला लावायला सांगितले. ती थोडा वेळ हात लावायची मग सोडून द्यायची .

" नंदिनी , हात नीट लाव." आजी म्हणाली. पण ती काही नीट लक्ष देत नव्हती . श्रीराजने नंदिनीचा हात आपला हातात धरून ठेवला आणि आजीला शांत बसवले .

होमहवनच्या धुरामुळे नंदिनीच्या डोळ्यात पाणी येत होते. ती तिच्या दुसऱ्या हाताने आपले डोळे चोळत बसली होती. त्यामुळे तिचा पूर्ण चेहरा लाल लाल झाला होता . धुरामुळे तिला होणारा त्रास त्याला कळत होता .त्याने खिशातून रुमाल काढला आणि तिचे डोळे नीट पुसून दिले. आणि मधून मधून हवा घालत धुराला पळवण्याचा प्रयत्न करत होता. आजही तिला थोडासा सुद्धा त्रास झालेला त्याला सहन होत नसे.

आबांनी नंदिनीचे कन्यादान केले. कन्यादान करतांना त्यांच्या डोळ्यात पाणी आले होते. श्रीराजने त्यांना डोळ्यांनीच आश्वस्थ केले.

नंतर भटजींनी श्रीराजला नंदिनीच्या गळ्यात मंगळसूत्र घालायला सांगितले.

श्रीराजने मंगळसूत्र तिच्या पुढ्यात धरले. ते बघून ती गोड हसली. तो सुद्धा तिच्याकडे बघून हसला. त्याने तिच्या गळ्यात मंगळसूत्र बांधले. ते मंगळसूत्र बघून तिला फार गम्मत वाटत होती. मंगळसूत्र मधल्या वाट्यां सोबत , त्यात बोट घालून बघत ती खेळत होती.

" आता आपण बेस्ट फ्रेंड झालो." श्रीराज तिला म्हणाला.

"एकदम पक्के पक्के?" नंदिनी.

"हो एकदम पक्के पक्के." तो हसत म्हणाला.

"मग मी तुला काही म्हणेल, मागेल तर तू मला कधीच नाही नाही म्हणणार?" तिचा परत प्रश्न आला.

"हो. आता मी तुझा बेस्ट फ्रेंड आहे.. तू जे म्हणशील ते.." त्याने उत्तर दिले.

"ए ssss.." तिने हसतच परत त्याच्या गालावर पटकन कीस केले.
ते बघून आजीसाहेबांनी डोक्यावर हात मारला. बाकी सगळे हसू लागले. कोणी कौतुकाने बघत होते. राजला मात्र लाजल्यासारखे झाले होते.

नंतर जोडवे वगैरे घालण्याच्या सगळ्या विधी पार पडल्या. आता मात्र ती फार त्रासली होती.

भटजींनी सप्तपदी चालण्यासाठी आणि अग्नी भोवती फेरे घेण्यासाठी त्या दोघांना उभे व्हायला सांगितले .

" मी आता खूप थकली. खूपच बोर गेम आहे हा." नंदिनी कुरकुर करायला लागली .

" आता थोड्या विधी राहिल्या आहेत , मग झालं." आजी म्हणाली .

" मी नाही. जे काही राहिलं ते आपण आता उद्या खेळू , आता मला खूप झोप येते आहे , माझे पाय दुखत आहे." नंदिनी कुरकुर करत बोलत होती.

" अग बाळा , आता थोडीशी पूजा राहिली आहे , नाहीतर ते भटजी आबा रागावतील." आजी तिला समजावण्याच्या सुरात बोलली.

नंदिनी मात्र काहीच ऐकायला तयार नव्हती. माझे पाय दुखत आहेत , आता मला चालता येत नाही..ती हट्ट करत होती.

" हे असच होणार आहे, ज्यांना " लग्न " या शब्दाचा अर्थ सुद्धा माहिती नाही , त्यांच्या सोबत लग्न करणार , तर हे असंच होणार आहे . हे काय लग्न आहे ? फक्त पोरखेळ सुरू आहे. तुम्हाला कळत नाही काय , या सगळ्या विधींना आपल्याकडे किती महत्त्व आहे ते ? त्याच्याशिवाय लग्न अपूर्ण आहे." श्रीराजच्या आजीसाहेब चिडत बोलल्या. त्यांचा राग स्पष्ट जाणवत होता .

आजीने नंदिनीच्या पदराची आणि श्रीराजने घेतलेल्या उपरण्याची गाठ बांधली. पण नंदिनी मात्र फेरे घ्यायला तयार नव्हती. आपण आता उद्या करूयात, असाच हट्ट करत होती.

" चला , लवकर लवकर आटोपा." तिला असे हट्टीपणा करतांना बघून भटजी म्हणाले.

" आजी , मी बघतो सगळं." श्रीराज आजीला डोळ्याने खुणावत म्हणाला.

" तुझे पाय दुखत आहेत ना ? तुला माझ्या कुशीत उचलून घेतलं तर चालेल काय? नाहीतर देव बाप्पा आपल्याला रागावतील ना? आपण पटकन ही पूजा पूर्ण करून घेऊया." श्रीराज नंदिनीला म्हणाला.

सगळ्यांचं रागावणे ऐकून तिने रडका चेहरा करत त्याला डोकं हलवतच होकार दिला .

श्रीराजने नंदिनीला आपल्या दोन्ही हातावर आपल्या कुशीमध्ये उचलून धरले आणि तिला तसेच पकडून सात फेरे पूर्ण केले.

"थॅंक यू सोन्या , माझा ऐकल्याबद्दल.", श्रीराज तिला खाली उतरवत म्हणाला.

त्या दोघांना तसे बघून आजी आबांच्या डोळ्यात पाणी आले.

श्रीराजचे नंदिनी बद्दलचे प्रेम बघून , तिथे जमलेल्या पाहुण्यांच्या सुद्धा डोळ्यात पाणी जमा झाले होते . त्यांना श्रीराजचे खूप कौतुक वाटत होते , सोबतच त्याचा खूप अभिमान सुद्धा वाटत होता .

श्रीराजच्या आजीला मात्र ते आवडलं नव्हतं. पण त्या गप्पपणे सगळं बघत होत्या.

लग्नाचे सगळे विधी व्यवस्थित पार पडले होते . आता श्रीराज आणि नंदिनी लग्नाच्या पवित्र बंधनात बांधल्या गेले होते .

नंदिनीचे तिच्या लहानग्या मैत्रिणींमध्ये मिरवणे सुरू होते. ती त्यांना तिच्या गळ्यातले दागिने, बांगड्या असं सगळं दाखवत त्यांच्या सोबत खेळत बसली होती.

आता पाठवणीची वेळ झाली होती. श्रीराज आणि नंदिनी , आजी आबांना नमस्कार करायला आले. आजी नंदिनीला पाठवणी बद्दल समजावून सांगत होती.

" मला कुणाच्या घरी नाही जायचं .. असा कुठे खेळ असतो का? आम्ही आमच्या भावालाभावल्यांचे लग्न केले की आपल्या भावला भावलींना आपल्या घरी घेऊन जात असतो. हो ना ग पिंकी ? लग्न असेच असते. मला आजीला सोडून कुठेच नाही जायचं . आता मला घरी जायचंय." नंदिनी म्हणाली .

आजी आणि तिथल्या जवळच्या बायका तिला समजवण्याचा प्रयत्न करत होत्या, ती मात्र कोणाचेच ऐकत नव्हती.

आता आजीने तिला थोडे दटावत सांगितले.

" सगळे मलाच नेहमी रागवतात . तुम्हीच बोलले होते ना , भावला भावलीच्या लग्नासारखे आपण लग्न करूयात. मला नाही जायचं , त्या राजला सांग आपल्या घरी यायला. नाहीतर त्याला त्याच्या घरी जाऊ दे. मी कुठेच जाणार नाही." म्हणत ती रडतच आपल्या घरात पळत गेली.

श्रीराजला तिची भावना कळत होती. त्याला तिला तसे बघून खूप वाईट वाटत होते.

******

क्रमशः

**********