केतकीच्या वनी, नाचला ग मोर.अंतिम भाग

केतकीच्या वनी,नाचला ग मोर.अंतिम भाग 

हिरवीकंच लाल काठाची साडी,विविध फुलांपासून बनवलेले अलंकार कमरपट्टा, बाजूबंद, माळा ,केसात सुगंधी मोगऱ्याची सर आणि दिवसभरात आल्याने चेहऱ्यावरील वात्सल्याचे तेज.आज वेणू फुलरणीच भासत होती.अक्काबायने लागलीच नजर उतरवली.उमाबाईंनी स्वतःच्या डोळ्याचे काजळ तर्जनी वर घेऊन वेणूच्या कानामागे लावले.

डोहाळेजेवण सोहळ्यासाठी नाना-सुलभाताई खाऊ, विविध भेटवस्तू घेऊन आले.मंजू तर वहिनीचा थाट करण्यासाठी दोन दिवस आधीच उत्साहाने देशमुख वाड्यात हजर झाली होती.कालच चांदण्यातली डोहाळे जेवण झाले होते आज उद्यानातले म्हणजे घरच्या बागेतील डोहाळे जेवणाचा मुहूर्त होता. म्हणून वाड्याच्या बागेतच उमाबाईंनी मुकुंदाकरवीे झोपाळा बांधून घेतला होता. हौसेने पाना फुलांनी सजवला देखील होता.योग्य मुहूर्त साधत सुलभाताई ने प्रथम ओटी भरली नंतर बाकी चार ओटी भरून झाल्यावर, झाकलेल्या जिन्नस काढावयाचा वेळ आली. चौफुली चौरंगावरील तबकात पाच जिन्नस वाटीत झाकून तयारच होते.
"चला वहिनीबाई उघडा एक वाटी."मंजू तबक वेणू समोर सारत म्हणाली.वेणुने हळूच स्वारिंकडे पाहिले ,मुकुंदाने नजरेनेच होकार भरला.सगळ्यांना उत्सुकता होतीच. वेणूने एका वाटीवरील झाकण सरकवले त्यात साखरपेठा निघाला ."वा वहिनी बाई खुश केलत घ्या तुम्हालाच भरवते".
 वेणूच्या सगळ्या हौशी उमाबाईंनी आवडीने पुरवल्या. वेणू अगदीच आनंदाने हरखून गेली.उदरातील इवल्याशा जीवाने ही हालचाल करून आनंदाची गवाही दिली.

नवव्या महिन्यात डोहाळे जेवन असल्याने जास्त बसून वेनुस कमरेस रग लागली होती . अक्काबाईचा हात धरत हळूहळू सज्जात येऊन निवांत बसली.
"आम्ही मुकुंदास पाठवितो ,आम्हास जरा आवराआवर करावयाचे आहे" म्हणत अक्काबाई बागेत आल्या मुकुंदास  म्हणाल्या "जरा सज्जात जा बरे .वेणू एकटी बसून राहिली तर मन हळवे होईल.या दिवसात अंतर्बाह्य बदल घडत असतात स्त्री मध्ये. अशा अवस्थेत तूच सावरू शकतोस वेणूस."
मुकुंदा सज्जात येऊन वेणू समोर वेताची खुर्ची ओढून बसला." आज तुमच्यामुळे सगळेजण किती भरून पावले आहेत ,ज्याच्या त्याच्या चेहऱ्यावर आनंद ओसंडून वाहतोय". वेणू च्या हातावर हात ठेवत मुकुंदा म्हणाला.
" हे सुख इथे आहात म्हणून अनुभवता येतय तुम्हास " होय हो खरं आहे पण आता तो विषय,ती खंत ठेवू नका मनात आम्ही शब्द दिलाय तुम्हास. स्वप्नांची तुम्ही दाखवलेली वाट भावली आम्हाला. त्या अनुषंगाने आम्ही मार्गस्थ आहोत आणि यशस्वी होत आहोत. पुरे आता खोलीत जाऊन पडा जरा वेळ .आराम जीवास दगदग जास्त नको."

सांजवेळी सुदामा धापा टाकीत देशमुख वाड्यावर आला.आक्काबाय गौरीस कळा सुरू झाल्या आहेत." हे ऐकताच मुकुंदा म्हणाला बग्गी जुंपून वहिनींना इथे दिंडी दरवाजाच्या बाजूच्या खोलीत घेऊन ये .येथे सोयीस्कर होईल अक्काबाय,अनुभवी दाई आहेतच मदतीला. घाबरू नकोस ,सगळे सुखरूप होईल ."मुकुंदा सुदामास धीर देत म्हणाला.
थोड्याच अवधीत गौरीचे सुखरूप सुटका झाली कन्येच्या रूपात लक्ष्मी आली.अक्काबाय लगेच वर कामाला लागल्या. गरम-गरम रव्याचा घाटा गौरीस करून दिला.

 सगळे आटोपून नीजावयास गेले.रात्रीची पहिली प्रहर उलटल्यावर वेणूूस पोटात कळ जाणवली.थांबून थांबून कळांचा वेग वाढू लागला तशा वेणूच्या कण्हण्याने मुकुंदास जाग आली.त्याने त्वरित अक्काबाय,उमाबाईस उठविले .आक्काबायने वेणूसाठी बाळंतीणीची खोली आधीच तयार ठेवली होती.हळूहळू चालत तीस खोलीत आणले.मायफळाची मात्रा उगळून दिली, साजूक तूप घालून शेवयांचे कढत पाणी बळेच प्यावयास दिले.

कळा असह्य झाल्याने वेणू वैतागली.आम्हाला नाही सहन होत आहे हो आता. वेदनेने कळवळत वेणू बोलली.
 "तुम्ही सहनशील आहात हे सहन करण्याची ताकद तुमच्यात आहे, अजून थोडा अवधी धीर धरा,हे आवाहन तुम्ही समर्थपणे पेलू शकता .काळजी करू नका."मुकुंदा वेणूस म्हणाला. कळांच्या वेदनेने वेणू दमली. शुद्ध हरपत चालली होती तीची.आक्काबाय वेणूस गालावर थोपटत जागृत करीत होत्या.पण पुन्हा तेच....प्रसंगाचे गांभीर्य मुकुंदाच्या लगेच लक्षात आले होते पण वैद्य म्हणून कसोशीने यथायोग्य प्रयत्न करणे कर्तव्य होते.योग्य काळजी घेऊनही समयी बाळ आडवे झालेच.दुष्काळात तेरावा महिना म्हणावा तसाच ..मोठी पंचाईत येऊन ठेपली वेणूस असह्य वेदना होऊ लागल्या.कठीण अवस्थेत बाळ अडकले  .

आक्काबाय तर घामाघूम झाल्या. प्रसंग जिकरीचा येऊन उभा राहिला.सगळेच तगमगीत होते.दाईच्या मदतीने मुकुंदाने हळुवार बाळाची दिशा बदलली लगेचच वेणुस तीव्र कळ आली ,हाताची बोटे घट्ट आवळली गेली त्यासरशी बाळ मुकुंदाच्या हाती आले.बाळास त्वरित आक्काबायच्या हाती सोपवत  मुकुंदाने जड मनाने पुढील सोपस्कर पार पाडले.

 उमाबाईंनी अंघोळ घातली कोमट पाण्याचे हबकारे मारले, चिमटे काढले पण बाळाचा आवाज काही निघेना .मनात शंकेची पाल चूकचुकली.त्यांनी घाबराघुबरे होत ,मुकुंदास जोरात हाक दिली .