घिबली, ट्रेंड आणि सायबर सुरक्षिततेचा विसर

अलीकडे एक विचित्र ट्रेंड जोरात आहे—घिबली इफेक्ट. सोशल मीडियावर सगळीकडे हे फोटो फिरत आहेत. सेलेब्रिटींपासून राजकारण्यांपर्यंत, सर्वांनी हे शेअर केलं आहे. काहींनी हे मजेशीर पद्धतीने घेतलं, तर काहींनी त्यातून आपली क्रिएटिव्हिटी दाखवली. मात्र, या ट्रेंडमुळे काही गंभीर घटना घडल्या आहेत—काही लोकांचे बँक अकाउंट्स हॅक झाले आणि त्यांची शिल्लक शून्यावर आली.
सायबर सुरक्षा तज्ञ नेहमी सांगत असतात की:
• अनोळखी लिंकवर क्लिक करू नका,
• OTP कोणालाही सांगू नका,
• वैयक्तिक माहिती शेअर करू नका.
पण जेव्हा ट्रेंड सुरु होतो, तेव्हा अनेक लोक विचार न करता त्या लिंक्सवर क्लिक करतात. ‘सगळे करत आहेत, मग आपणही का नाही’ अशा मानसिकतेमुळे अनेकांना फटका बसतो. ट्रेंड फॉलो करताना सावधगिरी ठेवणं विसरलं जातं.
प्रश्न असा आहे की: जर एखादा अ‍ॅप किंवा लिंक लोकांचे अकाउंट्स हॅक करत असेल, तर त्या अ‍ॅपवर गुन्हा दाखल का होत नाही? याचं एक कारण असं सांगितलं जातं की लिंकवर क्लिक करणं ही त्या व्यक्तीची चूक असते. आणि त्यामुळे त्याची जबाबदारीसुद्धा त्याचीच असते.
मग विचार करायला हवं—घिबली फोटो जे सेलेब्रिटींनी शेअर केले, त्यांच्या खात्यातले पैसे का गेले नाहीत? कारण त्यांनी अधिकृत अ‍ॅप्स वापरले असतील, किंवा लिंकवर क्लिक करताना काळजी घेतली असेल. त्यामुळेच 'फोटो शेअर करणं' आणि 'फसव्या लिंक्सवर क्लिक करणं' या दोन गोष्टी एकसमान नाहीत.
आज अनेक इन्फ्लुएन्सर्स यांनी घिबलीसंबंधी स्टेप-बाय-स्टेप व्हिडीओ शेअर केले आहेत. मात्र, त्यांनी हेही सांगायला हवं होतं की, कोणत्याही अनोळखी लिंकवर विश्वास ठेवू नका. कारण त्यांचं एक वाक्य हजारो लोकांपर्यंत पोहोचतं. आणि हेच लोक जनजागृती करू शकतात.
निष्कर्ष:
घिबली इफेक्ट किंवा कोणताही ट्रेंड असो, त्यात सहभागी होण्याआधी पुरेशी माहिती घेणं आवश्यक आहे. मजा करताना स्वतःची सायबर सुरक्षा विसरू नका. शेवटी, सुरक्षितता हीच खरी शान!
©पूजा आडेप