पुर्वावलोकन
आतापर्यंत आपण बघितलं की तानियाला तिच्या आईवडिलांनी तिला दत्तक घेतलं आहे, हे कळल्यामुळे दुःख झालं होतं. पण देशपांडे सरांच्या मार्गदर्शनामुळे तिला कळलं आहे की जन्मदेणारे व सांभाळणारे दोन्ही आईवडील सारखेच. तिची उदासी आता दूर झाली आहे. अनुचे लॉटरीचे पैसे कुणालाही कळू न देता तानियाच्या आईने कट रचून बळकवले आहेत.
आता पुढे
सुट्ट्या संपून शाळा सुरु झाल्या. तानियाला अनुची मदत मात्र मिळतच होती. अनु तिची शाळा संपल्यावर काही वेळाने तानियाकडे अभ्यास करण्यासाठी यायची. नंतर ती घरी निघून जायची. तानियाला सुट्ट्यामध्ये काही वाटलं नाही. मात्र आता शाळे नंतर देशपांडे सरांकडे ट्युशन व अनुसोबत अभ्यास हे करणं तिला थोडं जड जाऊ लागलं. सुट्ट्या असल्यामुळे देशपांडे सर तिला जास्त शिकवत नव्हते पण आता अभ्यास वाढला होता. प्रत्येक विद्यार्थ्याची क्षमता वेगळी असते. तिच्याकडून पूर्ण अभ्यास होत नव्हता. तरीदेखील ती तिच्या परीने प्रयत्न करत होती.
तानियाच्या शाळेत काही दिवसांनी युनिट टेस्ट झाल्या. तिला पेपर देतांना जाणवलं की अनु तिला किती मदत करत होती. बरीच उत्तरं तिला आली नाहीत. तसेच लिहिलेली उत्तरं बरोबर आहेत का याची तिला पूर्ण खात्रीही नव्हती. काही उत्तरं तर तिला वेळेवर आठवत नव्हती. ती दुःखी झाली. किती फरक होता अनुबरोबर अभ्यास करण्यात आणि परीक्षा देण्यात! तिला वाटलं होतं की तिला पेपर खूप सोपे जातील व नंतर तिला शिक्षक व आईबाबा सर्वांकडून शाबासकी मिळेल. पण सर्व गोष्टी आपल्या अपेक्षेप्रमाणे कुठे घडतात?
तानियाची स्थिती नवीनच सायकल शिकणाऱ्या मुलीप्रमाणे होती. जोपर्यंत तिची सायकल मागून कुणीतरी पकडलेली असते तोपर्यंत काही अडचण नसते . मात्र हात सोडल्यावर ती मुलगी आदळते. अगदी तसंच अनुने हात सोडल्यावर तानिया आदळली होती.
अनुच्याही शाळेत त्यांची युनिट टेस्ट चालू होती. ती मात्र खूप खुश वाटायची. तिला कशाचीच काळजी नव्हती. तानियाला तिच्याकडे बघून तिचा नेहमी हेवा वाटायचा. पण तिला या गोष्टीची जाणीवच नव्हती की गरिबांचं जीवन कसं असतं.
पेपर संपले होते. तिला चिंता होती की कमी मार्क आले तर काय होईल? तिची आई तिला मागील काही दिवसांपासून चांगली वागणूक देऊ लागली होती. तिच्या आईचं तिच्यावर ओरडणं कमी झालं होतं. तसेच तिची आई आता तिला खेळायला जाण्यापासून अडवतही नव्हती. तसेच टीव्ही वर तिचे फेव्हरेट कार्टून देखील बघू देत होती. तिला भीती होती की तिला कमी मार्क आल्यावर तिच्या आईची वागणूक बदलेल.
त्यांच्या मॅडम पेपर घेऊन आल्या होत्या. त्यांनी सर्वांचे पेपर तपासले होते. सर्व मुलं चुपचाप बसलेली होती.
मॅडम म्हणाल्या, "सर्व पेपर मिळून सर्वांत जास्त मार्क नेहमीप्रमाणे यावेळेसही रिया शिंदेला आले आहे. रिया समोर ये."
रिया समोर आली. सर्वांनी तिच्यासाठी टाळ्या वाजवल्या. नंतर एकेक करून मॅडमनी सगळ्यांना पेपर दिले. तानियालाही दिले. तानियाने बघितलं तिला नेहमीइतकेच मार्क आले होते. ती हताश झाली.
मॅडम म्हणाल्या, "उद्या येतांना सर्वांनी पेपरवर पालकांच्या सह्या घेऊन या. कोणतंही कारण ऐकून घेतलं जाणार नाही."
तानियाला चिंता होऊ लागली की यावर तिच्या आईची प्रतिक्रिया काय असेल? तिला खूपच भिती वाटत होती. ती घरी पोहोचली. तिचे बाबा घरी नव्हते. तिला आईचीच सही घ्यावी लागणार होती. तिची आई वरती रूममध्ये सोफ्यावर हातात मोबाईल घेऊन बसली होती. तानियाने तिची बॅग खाली ठेवली. तिची आई तिच्याकडे बघून हसली.
त्या म्हणाल्या, "आलीस बाळा? जा फ्रेश होऊन ये."
तिने मान हलवली. ती फ्रेश होऊन आली. तिने बॅगमधील पेपर हातात घेतले. त्यावर एक पेन ठेवला व आईसमोर येऊन थांबली. तिच्या आईने तो पेन हातात घेतला. नंतर ते पेपर हातात घेतले. त्या तिचा लटकलेला चेहरा बघून गंभीर झाल्या. त्या पेपर बघू लागल्या. त्यांना जाणवलं की तिला नेहमीइतकेच मार्क आलेत. त्यांचं डोकं गरम झालं.
त्या म्हणाल्या, "तू तर रोज होमवर्क सगळं पूर्ण करू लागली आहेस ना. मंग मार्क तेवढेच कसे काय? सांग ना. बोल."
तानिया हिरमूसली. ती नजर खाली करून उभी होती.
त्या पुढे बोलल्या, "ओह, अच्छा म्हणजे तू तुझा होमवर्क अनुकडून पूर्ण करून घेतेस! तेच तर. मला वेड्यात काढतेस तू? तेच म्हंटलं आजकाल तुझा होमवर्क नेहमी पूर्ण कसाकाय असतो?"
ती बोलली, "नाही आई. ती फक्त मला मदत करते. माझा अभ्यास मीच करते."
त्या म्हणाल्या, "मला वेडी समजतेस का? मला काही कळत नाही का? अभ्यास केला असतास तर सुधारणा झाली असती ना. दिवसभर फक्त मस्ती. माझं थोडं दुर्लक्ष काय झालं तू तर मलाच उल्लू बनवायला निघालीस. मला नीट लक्ष द्यावं लागेल."
अर्णव दरवाजात येऊन उभा होता. काकूंचा आवाज ऐकून त्याची बोलण्याची हिम्मतच झाली नाही. तिच्या आईला जाणवलं अनु दाराकडे बघतेय. त्यांनी वळून बघितलं.
त्या म्हणाल्या, "नाही यायचं तिला खेळायला. जा बरं तू. दिवसभर फक्त टाईमपास करत असतात."
अर्णव घाबरून पळून गेला. तानिया केविलवाण्या चेहऱ्याने सगळं ऐकत होती.
ती म्हणाली, "आई खरंच माझा होमवर्क मीच करते."
त्या म्हणाल्या, "बस. आता मी तुमच्यासमोरच बसणार आहे. नंतर कळेलच सगळं. दुधाचं दूध आणि पाण्याचं पाणी होऊन जाईल."
त्यांनी त्या पेपरवर रागात सही केली व ते तिच्या हातात दिले. तिने पेपर घेतले व बॅग मध्ये ठेऊन दिले. तिला ज्या गोष्टीची भिती होती तेच झालं. आता तिला अर्णव व अनुबरोबर खेळताही येणार नव्हतं. तसेच तिच्या टीव्ही बघण्यावर देखील निर्बंध लागणार होते. तिच्या आईला हे कळत नव्हतं की प्रत्येक विद्यार्थ्याची क्षमता वेगवेगळी असते. सर्वजण वर्गात पहिले नाही येऊ शकत. प्रत्येकामध्ये वेगवेगळे गुण, कौशल्य असतात. ही गोष्ट न समजून घेता त्या तानियावर त्यांच्या अपेक्षांचं ओझं लादत होत्या.
क्रमश
©Akash Gadhave