डिजिटल डिटॉक्स

Digital Detox in Marathi, Digital Detox, bedunechar, bedunechar marathi blog

तुम्ही कधी आजारी पडला आहेत का? या प्रश्नात खरं तर काही अर्थ नाही कारण आपण प्रत्येकजण कधीना कधी आजारी पडतोच. डॉक्टर का भेटल्यानंतर तो काही औषध देतो आणि काही पथ्यपाणी पण सांगतो. हि पथ्य जी असतात ती आपल्याला आपल्या शरीराला त्या अवस्थेतून बाहेर पडायला मदत करत असतात. थोडक्यात काय तरआपलं शरीर "डिटॉक्स" केलं जात.

मेडिकलच्या भाषेत याला म्हणतात डिटॉक्स (Detox - abstain from or rid the body of toxic or unhealthy substances.). आपल्या शरीरातील अशुद्धी, नको असलेले घटक काढून टाकले जातात ज्यामुळं आपला शरीर पुन्हा ताजतवानं होऊन आपल्याला बरं वाटू लागत.

आता तुम्ही म्हणाल या गोष्टीचा "डिजिटल" बाबत काय संदर्भ आहे, तस पहिल तर सरळ सरळ काहीच नाही.

सध्या मोबाईल क्रांतीचा विस्फोट झाल्यापासून इंटरनेट साठी लागणारा डेटा फारच स्वस्त झालाय आना त्यामुळं आपल्याला एक वेगळीच डिजिटल लाईफ पण मिळालीय.

आपल्या या डिजिटल जगात अनेक गुंतागुंतीच्या गोष्टी पण आहेत.

आता तुम्ही म्हणाल या गोष्टीचा “डिजिटल” बाबत काय संदर्भ आहे, तसं पहिला तर सरळ सरळ काहीच नाही पण संबंध आहे. आज आपला इलेक्ट्रॉनिक किंवा डिजिटल उपकरणांचा वापर इतका जास्त वाढलाय कि डिजिटल डिटॉक्स करणं मानसिक द्रुष्ट्या एक महत्त्वाची बाब आहे.

डिजिटल डिटॉक्स

डिजिटल डिटॉक्स म्हणजे ज्या कालावधीत एखादी व्यक्ती स्मार्टफोन, टेलिव्हिजन, कॉम्प्युटर, टॅबलेट आणि सोशल मीडिया साइट्स यांसारखी तंत्रज्ञान उपकरणे वापरण्यापासून परावृत्त करते. डिजीटल उपकरणांमधुन "डिटॉक्सिंग" हे सहसा विचलित न होता वास्तविक जीवनातील सामाजिक संवादांवर लक्ष केंद्रित करण्याचा एक मार्ग म्हणून पाहिले जाते. डिजिटल उपकरणे सोडून देऊन, किमान तात्पुरते, लोक सतत कनेक्टिव्हिटीमुळे येणारा ताण सोडू शकतात.

तुम्हाला डिजिटल डिटॉक्सची गरज आहे का हे तपासण्याची काही आवश्यक चिन्हे :

  • तुम्हाला तुमचा फोन सापडत नसेल तर तुम्ही चिंताग्रस्त किंवा तणावग्रस्त आहात
  • तुम्हाला दर काही मिनिटांनी तुमचा फोन तपासण्याची सक्ती वाटते
  • सोशल मीडियावर वेळ घालवल्यानंतर तुम्हाला नैराश्य, चिंता किंवा राग येतो
  • तुम्ही तुमच्या सोशल पोस्टवर लाइक, कमेंट किंवा रीशेअरच्या संख्येत व्यस्त आहात
  • तुम्‍ही तुमचे डिव्‍हाइस तपासत राहिल्‍यास तुम्‍हाला काहीतरी चुकण्याची भीती वाटते
  • तुम्‍हाला अनेकदा उशिरापर्यंत झोपताना किंवा तुमच्‍या फोनवर खेळण्‍यासाठी लवकर उठता येते
  • तुमचा फोन तपासल्याशिवाय तुम्हाला एका गोष्टीवर लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण येत

डिजिटल डिटॉक्स कसे करावे?

आता डिजिटल उपकरणांच्या अतिवापरातून काही समस्या उद्भवतात हे आपल्याला माहिती झालाय पण म्हणून आजच्या युगात जिथं आपलं त्याशिवाय आपलं पान सुद्धा हालत नाहीं त्यांचा पुर्ण बहिष्कार शक्य आहे का? तर खचितच नाही.

जर तुम्ही ठराविक वेळेसाठी संपूर्ण डिजिटल डिटॉक्स करू शकत असाल, तर उत्तमच. पण बर्‍याच लोकांसाठी, सर्व प्रकारचे डिजिटल उपकरणं पूर्णपणे बंद ठेवणं शक्य होणार नाही, विशेषतः जर तुम्ही खरोखर काम, शाळा किंवा इतर जबाबदाऱ्यांसाठी डिजिटली कनेक्ट राहण्यावर अवलंबून असाल तर.

तुम्हाला तुमच्या कामासाठी दिवसा तुमच्या डिव्हाइसेसची आवश्यकता असल्यास, कामाच्या दिवसाच्या शेवटी मिनी-डिटॉक्स करण्याचा प्रयत्न करा. तुम्हाला तुमची डिव्‍हाइस बंद करायची असेल अशी वेळ निवडा आणि नंतर सोशल मीडिया, मजकूर पाठवणे, ऑनलाइन व्हिडिओ आणि इतर इलेक्ट्रॉनिक विचलनांसारख्या गोष्टींपासून पूर्णपणे मुक्त संध्याकाळ घालवण्यावर लक्ष केंद्रित करा.

पूर्णपणे डिस्कनेक्ट करणे नेहमीच शक्य नसेल पण शक्य असेल ताव कुठल्याही उपकरणांचा वापर टाळणं मात्र पूर्णपणे तुमच्या हातात आहे. उदाहरणार्थ, तुम्ही वर्कआउट करत असताना तुमची गाणी ऐकण्यासाठी करण्यासाठी तुमचा फोन वापरण्याची तुम्हाला सवय असेल, परंतु ते फ्लाइट मोडवर सेट केल्याने तुम्ही फोन कॉल, मजकूर, इतर संदेश किंवा इतर कुठल्याही ऍपमुळे विचलित होणार नाही आणि तुमची कसरत सुद्धा होईल त्यासोबत छोटा डिटॉक्स सुद्धा.

इतर काही वेळा जेव्हा तुम्ही तुमचा डिजिटल उपकरणांचा वापर मर्यादित करू शकता :

  • तुम्ही जेवताना, विशेषतः इतर लोकांसोबत जेवताना
  • जेव्हा तुम्ही उठता किंवा झोपायला जाता
  • जेव्हा तुम्ही कुठली गोष्ट करत असतांना सुद्धा एकचित्त होण्यासाठीं गाणी किंवा तत्सम गोष्टींसाठी फोन सतत कानाला लंबक टाळू शकता
  • जेव्हा तुम्ही मित्र किंवा कुटुंबासोबत वेळ घालवत असाल
  • प्रत्येक रात्री झोपण्यापूर्वी तुमचा मोबाईल किंवा T.V.चा वापर काही तास अगोदरपर्यंत टाळू शकता.