बाप (भाग १)

बी.कॉमला असताना चारही वर्ष तो माझ्या वर्गात होता. नाव जय प्रकाश साबळे. पाच सव्वा पाच फूट उंची. कुरळे पण मानेपर्यंत लांव केस. थोडे पांढरे झालेले. मोठा पण निबरट आणि कोरडा चेहरा. जाड भुवया, मोठे डोळे. बोलताना उपरोधिकपणे हासण्याची सवय. खांदे वाकलेले. वय तेवीस चोवीस. आम्ही सगळेच नोकरी करणारे विद्यार्थी. सकाळच कॉलेज. कॉलेज व्हीटीला होत. तो गिरगावात राहायचा. म्हणून लवकर यायचा. तो इंकम टॅक्स मघे, मी सेल्स टॅक्स मध्ये, दुसरा एक बी. पी. टी. त तिसरा रेल्वेत. असा आमचा चार जणांचा ग्रुप होता. आम्ही जेथे काम करायचो त्या नावाने एकमेकांना हाक मारायचो. अर्थातच, तो आय. टी. मी एस. टी. तिसरा बी. पी. टी, चौथ्याचा शॉर्ट फॉर्म होत नव्हता म्हणून नावाने हाक मारायचो. तासाला दांडी मारून बाहेर फिरणं हे नॉर्मल होत.

मग तो अचानक म्हणाला, "रविवारी...... बाप आला होता. साला कशाला आला कोण जाणे. मी अक्षरही बोललो नाही. जवळ जवळ सात आठ वर्षानी तो अचानक उगवला होता. माझी चौकशी केली. अर्थातच आईकडे. बहीण आणि भाऊ अभ्यास करीत होते. त्याच्याशी फक्त आई बोलत होती. मी मधल्या दाराशी उभा होतो. आईच मला आश्चर्य वाटल. तिला इतका आनंद झाला होता की त्याची ती अगदी ऊठबस करीत होती. त्याला सारखी विचारीत होती. काय बनवू, तुमच्यासाठी? तो तो माझा राग उफाळून येत होता. आईनी चहा केला आणि त्याच्यापुढे धरला. तो हातात धरून तोंडाला लावणार तेवढ्यात माझा तोल सुटला. कधी नव्हे ती मी माझी प्रतिक्रिया व्यक्त करीत होतो. मी झटकन पुढे होऊन, एका हाताने त्याच्या थोबाडीत मारली. त्याच्या हातातील कप बशी चहासहीत फाटकन उडाली आणि फुटली. मी त्याचा हात धरून म्हंटले, " चल ऊठ, तुझी इथे काही गरज नाही " माझा लाल चेहरा पाहून तो घाबरला असावा. त्याने काही बोलण्याचा प्रयत्न केला. पण मी त्याचे दोन्ही हात धरून त्याला बाहेर काढला. माझ्या अनपेक्षित हल्ल्याने तो धडपडून पडला. आणि घाईघाईने बाहेर निघून गेला. मी दरवाजा लावून परत आत आलो. आई भेदरली होती. ति म्हणाली, " अरे हे काय केलस? ते वडील आहेत तुझे ते. " तिच्या डोळ्यात पाणी होत. मी म्हंटल, " होते. आता नाहीत. जेव्हा गरज होती तेव्हा कुठे गेले होते? लोकांच्या दारी काम केलीस तेव्हा कुठे गेले होते.? सरिकाला हॉस्पिटल मध्ये ठेवली होती तेव्हा कुठे गेले होते? मला कॉ लेजात अडमिशन घ्यायची होती तेव्हा कुठे होता हा...... बाप? तू त्याची एवढी बडदास्त ठेवतेस? तुझा चेहरा पाहून कधी त्याला दया नाही आली? " मग आई कडे बोट दाखवून मी म्हंटले, " परत कधीही हा माणूस आपल्या दारी आला नाही पाहिजे".