संध्याने हळूच मान वळवली…सावली अजूनही तिथेच होती. तिचं अस्तित्व धूसर, पण तिच्या डोळ्यांत ओळखीचं दुःख. काहीतरी मागणं होतं.धैर्यसिंहने हातातली डायरी उघडली.
"वाडा राख झाला, पण आठवणींच्या भिंती अजून उभ्या आहेत."त्या शेवटच्या पानावर आता एक नवीन वाक्य चमकत होतं
तेवढ्यात घरातलं घड्याळ आपसूक बारा वाजल्याचं ठोकतं वाजू लागलं. आणि… संध्याचं शरीर जणू स्थिर झालं. तिच्या डोळ्यांतून अचानक काळसर अश्रू ओघळले.
"धारा… धैर्य…" तिचा आवाज बदलला होता – ती संध्या नव्हती.
"तुम्ही मला विसरलात…" ती सावली आता तिच्यात उतरली होती.
धारा भीतीने मागे सरकली. पण तिला आठवलं त्या वाड्यात एका मुलीने स्वतःला बंदिस्त केलं होतं… तिला कोणीच शोधलं नाही. ती वाट पाहत राहिली.
"तू कोण आहेस?" धैर्यसिंह ओरडला.आणि त्या क्षणी संध्याच्या शरीरातून एक विचित्र किंकाळी उठली
"मी तीच आहे… जी तुमच्या कहाणीचा शेवट होणार होती. पण आता मी सुरुवात होईन!"
घरातले आरसे फोडले गेले. दिवे विझले. दरवाजे आपोआप बंद झाले.ते घर, जिथे ते राहत होते… तेच आता नवा वाडा होत होता. धैर्यसिंह समजून गेला तो वाडा कधीच संपला नव्हता. तो फक्त दुसऱ्या रूपात परत आला होता.
दरवाजे बंद झाले, पण त्या आवाजांनी जणू काळाचा एखादा गाभा हलला होता. घर आता घर उरलं नव्हतं तो वाडा झाला होता आणि त्या वाड्यात… भिंती जिवंत वाटत होत्या.
धैर्यसिंहचा श्वास जड झाला. तो संध्याकडे पाहू लागला… पण त्याचा डोळ्यांआड आता संध्या नव्हती तिथं एक भयानक स्त्रीचं अस्तित्व होतं, जी दशकांपूर्वी त्या वाड्यात गुप्त मृत्यू पावली होती.
“माझी गोष्ट कोणालाच ऐकायची नव्हती,” तिचा स्वर दाट, पण हृदय हलवणारा होता.
भिंतींवरून रक्तासारखा लाल रंग ओघळू लागला… “माझ्या वेदनांची साक्ष द्या.”त्यावर काही शब्द कोरले होते
धैर्यसिंहने त्या भिंतींवर हात ठेवला अचानक त्याला एक झटका बसला आणि त्याचं शरीर मागे फेकलं गेलं. त्याने जेव्हा डोळे उघडले, तेव्हा तो त्या वाड्याच्या जुन्या काळात पोहचला होता साक्षात अतीतात.
एका खोलीत एक तरुणी रडत होती, आणि तिला तिच्या परिवाराने बंदिस्त केलं होतं फक्त तिच्या आवाजामुळे… तिच्या भविष्यवाणीमुळे.
"मी खरं सांगितलं… पण तुम्ही मला वेडी ठरवलं…" ती म्हणत होती, आणि तिचा श्वास हळूहळू थांबत होता.
धैर्यसिंहचं मन हलून गेलं.“तू… तू त्या वाड्यात अडकलेली आत्मा आहेस… जी न्यायाच्या प्रतीक्षेत आहेस.”
आता त्याला समजलं होतं संध्या त्याच्यासोबत नव्हतीच… ती तर त्या आत्म्याचा माध्यम झाली होती.
आता निवड त्याची होती तो भयात गुदमरून बसणार की सत्य शोधून त्या आत्म्याला मुक्त करणार?
भिंती पुन्हा हलू लागल्या, आरशांमध्ये चित्रं दिसू लागली वेदनांची, अन्यायाची आणि मृत्यूची.
वाड्याच्या भिंती आता केवळ नाजूक आवाज करत नव्हत्या या हंबरडा फोडत होत्या. प्रत्येक कोपऱ्यातून दडपलेल्या आठवणींचा उलगडा होत होता.
धैर्यसिंह भूतकाळात अडकलेला असताना, त्या तरुणीची छबी त्याला बघत होती तीच संध्या होती, पण तिच्यात आता वेगळीच आत्मा वसली होती.
“मी केवळ माध्यम होते…” तिचा आवाज एका अस्पष्ट लाटेसारखा धैर्यसिंहच्या कानात घुमला. “पण आता… तुच तो आहेस, जो मला शांत करू शकतो.”
धैर्यसिंहने जवळच पडलेला एक जुना ग्रंथ उचलला तोच ग्रंथ ज्यातून मंत्र उगम पावले होते. पानं जळलेली होती, पण एक मंत्र अस्पष्ट का होईना, वाचता येत होता.
तो मंत्र त्याने उच्चारला कणाकणाने…
आकाश दाट काळं झालं. वाड्याभोवती सळसळणारा वारा थांबला.
त्या आत्म्याचा चेहरा फक्त वेदना नव्हे, तर कृतज्ञतेने भरलेला दिसू लागला.
“धैर्य, माझं दुःख फक्त ऐकणाऱ्याला नव्हे, समजणाऱ्यालाच समजतं… तू ते केलंस,” ती हळूच म्हणाली.तेवढ्यात, संध्या शुद्धीत आली. तिच्या डोळ्यांतून अश्रू वाहत होते, पण यावेळी ते भीतीचे नव्हते मोक्षाचे होते.
वाडा थरथरला, आणि एक सोनेरी प्रकाशाचा झोत त्या आत्म्याला स्पर्श करून गेला.ती स्त्री जणू एक मंद हास्य करत शांत निघून गेली.
"आपण अजून जिवंत आहोत… आणि आता, त्या आत्म्याही."धैर्यसिंह संध्याच्या खांद्याला धरून म्हणाला,
संध्या आणि धैर्यसिंह वाड्यातून बाहेर पडताना मागे वळून पाहतात. तो वाडा… जो एक काळ मृत आत्म्यांची कैदखाना होता, आता शांत दिसत होता. पण त्या शांततेतही काहीतरी शिल्लक होतं एक अधुरं साक्षात्कार…
संध्या थोडी थबकली. "तुला जाणवतंय?" तिने विचारलं.
धैर्यसिंहने डोळे मिटले. त्याला त्या क्षणासाठी काहीच बोलता येईना. मग म्हणाला,
"
एखादं भय संपलं, की दुसरं जन्म घेतं असं वाटतं… पण आता मी घाबरत नाही."
"
एखादं भय संपलं, की दुसरं जन्म घेतं असं वाटतं… पण आता मी घाबरत नाही."
ते दोघं पायऱ्यांवरून खाली उतरले. जमिनीवर एक लहानशी तुळशीची रोपटं उगवलेली दिसली अगदी स्मशानाच्या छायेत.जणू मृत्यूच्या मातीतून जीवन उगवत होतं.
अचानक वाऱ्याची एक झुळूक आली…
"तुमचं काम इथं संपलेलं नाही… अजून एक आत्मा तळमळतो आहे."संध्याच्या कानाजवळ एक आवाज दाटून गेला तसे धैर्यसिंह आणि संध्या दोघंही थबकले.
"आपण बाहेर आलो आहोत… पण काहीतरी आपल्याला पुन्हा आत खेचतंय," संध्या म्हणाली.
"हो… आणि आता फक्त भीती नव्हे, तर उत्तर शोधण्याची वेळ आहे," धैर्यसिंह उत्तरला.
वाड्याचा दरवाजा आपोआप उघडला… आणि एक गारठा संध्याच्या अंगावर सरसरला.धैर्यसिंहने तिचा हात घट्ट पकडला, पण त्याच्या चेहऱ्यावर आता भीतीपेक्षा शोधाची तीव्रता होती.
"आवाज ओळखीचा वाटतोय… पण कुठला?" संध्या पुटपुटली.
त्या अंधाऱ्या वाड्यात आत गेल्यावर त्यांनी पाहिलं जुनं दिवाबत्तीचं खोली उघडी होती मधोमध एक खुर्ची, आणि तिच्यावर बसलेली एक धूसर आकृती,
"तुम्ही मला विसरलात… पण मी तुम्हाला पाहत होतो. दरवेळी.".ती आकृती बोलली, पण आवाज मानवी नव्हता
धैर्यसिंहच्या हृदयाचा ठोका चुकला.
"हा… माझा लहानपणीचा सावलीमित्र… जो अचानक हरवला होता?"त्याच्या आठवणीत एक चेहरा चमकून गेला पण तो चेहरा आज वेगळा होता. राग, तिरस्कार आणि आकांताने भरलेला.
"माझं अस्तित्व जसं आहे, तसंच तुम्ही मला नाकारलं… आणि मी इथे अडकून राहिलो… ह्या वाड्यात, ह्या शापात," त्या सावलीने थरथरत उत्तर दिलं.
"खऱ्या भयाला चेहरा असतो… आणि ते तुमच्यातच असतं."संध्याच्या हातातल्या ग्रंथातल्या एका पानावर एक नवी ओळ उजळून आली.
धैर्यसिंह पुढे झुकला, डोळ्यांत पश्चाताप आणि धैर्य
"माफ कर… मी तुला विसरलो नव्हतो. पण मला कळलंच नाही, तू खरंच अस्तित्वात होतास…"
"माफ कर… मी तुला विसरलो नव्हतो. पण मला कळलंच नाही, तू खरंच अस्तित्वात होतास…"
तेव्हा सावली एक क्षण स्थिर झाली. तिचा आकृतीचा आकार थरथरला… जणू क्षमा आणि द्वेष यामध्ये ती फाटत होती.
धैर्यसिंहची नजर तिच्यातल्या त्या विसरलेल्या मैत्रीवर स्थिर होती."तू… तू अजून माझा मित्र आहेस?" तो हळूच म्हणाला.
"मित्र…?" ती पुटपुटली. "माझं नावसुद्धा कुणालाच आठवत नाही आता."सावलीच्या डोळयात एक दुःखी लखलख झळकली.
"ओळख दिल्याशिवाय मुक्ति नाही."संध्याने ग्रंथातलं पान पलटताच तिथे एक नवीन मंत्र लखलखत होता.
धैर्यसिंह शांतपणे पुढे गेला. त्याने सावलीकडे हात पुढे केला."माझी चूक होती. पण आता मला तुझं नाव आठवलंय – ‘ईशान’… तू माझा बालमित्र… ज्याने माझ्या भीतीशी लहानपणापासून झुंज दिली होती."
सावली एक क्षणासाठी स्तब्ध झाली. त्या नंतर, तिचं रूप थोडं माणूससर झालं ती किंचित हसली.
"धैर्य… तू नाव घेतलंस… म्हणजे मी परत जाऊ शकतो."ती सावली म्हणाली.त्या वेळी पूर्ण वाड्याला एक श्वास मिळाल्यासारखं वाटलं. हवेतला भार हलका झाला.
"धैर्य… तू नाव घेतलंस… म्हणजे मी परत जाऊ शकतो."ती सावली म्हणाली.त्या वेळी पूर्ण वाड्याला एक श्वास मिळाल्यासारखं वाटलं. हवेतला भार हलका झाला.
संध्याच्या डोळ्यांत पाणी आलं. "माफ करणं आणि ओळखणं ही खरी शक्ती आहे."
ईशानचं रूप एक प्रकाशात विलीन झालं…त्याच्या शेवटच्या शब्दांमध्ये शांती होती
इतक्यात त्यांच्या मागे एक दरवाजा उघडला… जुन्या वाड्याच्या भिंती आता नव्या रहस्यांनी थरथरत होत्या.
धैर्यसिंह आणि संध्या दरवाज्याच्या पलीकडे उभे होते. मागे वाड्यातला अंधार ओसरलेला होता… पण पुढचा रस्ता पुन्हा अनोळखी होता. त्या दरवाज्यामागून एक मंद, थंड वाऱ्याचा झोत त्यांच्या अंगावर आला… पण त्या झोतात काहीतरी वेगळं होतं जणू तो शब्दांशिवाय दिलेला इशारा होता.
क्रमशः
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा